Jak chemia mózgu wpływa na emocje? Nikt z nas nie rodzi się ze wszystkimi umiejętnościami potrzebnymi do pełnego przetwarzania otaczającego nas świata. Nasze mózgi potrzebują lat rozwoju, by rosnąć, tworzyć nowe połączenia i ustanawiać wzorce. W taki sposób uczymy się komunikować, być częścią społeczeństwa oraz doskonalić swoje umiejętności i talenty. Nasz mózg rozwija się poprzez tworzenie ścieżek neuronowych, czyli połączeń między neuronami, poprzez które może płynąć energia elektryczna. W tym artykule: Dowiesz się jak chemia mózgu wpływa na podstawowe neuroprzekaźniki i dowiesz się za jakie emocje są odpowiedzialne: dopamina, serotonina, acetylocholina, hormony wpływające na Twój nastrój: endorfiny, oksytocyna i kortyzol. Nasz mózg nie jest statyczny, a wręcz przeciwnie ciągle się zmienia. Daje nam to możliwość świadomego modelowania ścieżek neuronowych za pomocą neuroplastyczności. Dzięki temu, gdy zauważmy nawyki, które nam nie służą, możemy zastąpić je nowymi. Co jednak powoduje, że wytwarzają się takie, a nie inne ścieżki w naszym mózgu? Jakie motywacje kierują naszymi działaniami? Odpowiedź tkwi w chemii mózgu. Wydaje Ci się, że wszystkie podejmowane przez Ciebie decyzje, uczucia i emocje są przez Ciebie kontrolowane. Tymczasem w każdym momencie w Twoim mózgu zachodzą miliony różnych reakcji chemicznych, które to tak naprawdę są odpowiedzialne za Twój nastrój i uczucia. Tak więc wszystko to co wydaje Ci się być pod Twoją kontrolą tak naprawdę nie zależy od Ciebie a od chemii Twojego mózgu, na nią zaś wpływa cała masa innych czynników. Twój mózg wytwarza aktywność elektryczną, która wynika z reakcji chemicznych zachodzących w Twoim mózgu. Kiedy komórki nerwowe chcą się z sobą skomunikować muszą uwolnić substancje chemiczne. Aby energia elektryczna w Twoim mózgu mogła przeskoczyć synapsy pomiędzy neuronami ich dendryty z jednej strony muszą uwolnić substancje chemiczne, które dotrą do receptora po drugiej stronie. Substancje te to neuroprzekaźniki lub neurotransmitery, czyli związki chemiczne, których cząsteczki przenoszą sygnał pomiędzy neuronami poprzez synaps, a także z komórek nerwowych do mięśni lub gruczołów. Każda z neurosubstancji ma złożony kształt, który pasuje do określonych receptorów. Kiedy czujesz, że zalewają Cię emocje oznacza to, że Twój mózg uwolnił więcej chemikalii niż Twoje receptory są w stanie przetworzyć. Kiedy neurosubstancja znajdzie swój receptor iskra elektryczna odpalona przez Twój neuron powie Ci, gdzie masz w przyszłości szukać szczęścia. Neurochemikalia automatycznie powodują uczenie się Twojego mózgu, więc doświadczenia, które wyzwalają Twoje neurochemikalia przyczyniają się do Twojego autopilota. Każda substancja wyzwala odrębne doświadczenia, które budują odrębne ścieżki neuronowe. Wszystkie neuroprzekaźniki występują w każdym mózgu i dzielą się na dwie podstawowe kategorie: pobudzające – czyli stymulujące aktywność mózgu;hamujące – czyli mające efekt uspokajający. Wyróżnia się około 100 różnych neuroprzekaźników. Jednak zdaniem Dr Krzysztofa Kupki tylko 4 z nich odgrywają kluczową rolę w naszym psychicznym i emocjonalnym rozwoju. Są to: dopamina, acetylocholina, GABA i serotonina. Te 4 przekaźniki korespondują z czterema stanami umysłu: świadomością, zachowaniem, nastrojem oraz poznaniem. Dopamina – Przyjemność Molekuła przyjemności. Związana jest z ośrodkami przyjemności i nagrody w mózgu. Sygnalizuje oczekiwanie nagrody, zakładanie, że spotka Cię coś dobrego. To ona powoduje radość z otrzymania nagrody. Jest także odpowiedzialna za motywację do działania. „Dam radę!” Pozwala Ci przewidzieć, jaka nagroda czeka Cię za swoje zachowanie. Uwalniana jest, kiedy doświadczasz przyjemności. Powoduje, że pożądasz rzeczy, dzięki temu motywuje Cię do działania. Odpowiada za Twoją radość w znajdowaniu rzeczy, które zaspakajają Twoje potrzeby. Motywuje Cię do zdobycia tego co potrzebujesz, nawet jeśli to wymaga wiele wysiłku. Dzięki niej jesteś zrównoważona i racjonalna. Masz silną wolę i dokładnie wiesz, czego chcesz i jak to to uzyskasz. Jesteś bystra, pewna siebie i racjonalna. Dzięki niej masz łatwość strategicznego i racjonalnego myślenia. Jesteś skupiona i uważna. Cenisz fakty i liczby bardziej niż uczucia i emocje. Świetnie radzisz sobie ze stresem. Potrzebujesz mniej snu i jesteś niestrudzona. Odgrywa ogromną rolę w uzależnieniach. Wpływa na Twoją energię, pobudzenie i podejmowanie decyzji oraz na Twoją satysfakcję seksualną. Dzięki niej priorytetyzujesz rzeczy w zależności od tego, ile przyjemności ze sobą dla Ciebie niosą. Z jej powodu np. wolisz spędzić czas na przeglądaniu social mediów zamiast na pracy czy nauce. Co powoduje jej wzrost? JedzenieSeksKokainaAlkoholMetaamfetainaGry videoPrzeglądanie social mediówOglądanie telewizjiZakupyPornografia Za dużo dopaminy powoduje impulsywne zachowania i skłonność do ryzyka. Twój mózg nie obchodzi czy ilość wytworzonej dopaminy szkodzi Ci czy nie. On tylko chce jej więcej i więcej. To przez nią ciągle sprawdzasz swój telefon, oczekujesz nagrody w postaci wiadomości czy powiadomienia. Deficyt dopaminy zaś powoduje utratę energii, chroniczne zmęczenie, impulsywne zachowania, prokrastynację, agresję, złość, poczucie winy, brak poczucia własnej wartości, brak odporności na stres, izolację społeczną, prokrastynacje, zmęczenie, niemrawość i smutek. Serotonina – Spokój Uwalnia się wtedy gdy pokonujesz lęk, kiedy jest bezpiecznie żeby zaspokoić swoje potrzeby. Rośnie wtedy w Tobie poczucie siły. Odpowiedzialna jest za wysoki status, potrzebę więzi społecznych. Dzięki niej cieszysz się panowaniem nad swoim otoczeniem. Daje Ci pewność siebie i poczucie dumy. „Jestem najlepsza!” Ta substancja chemiczna odpowiedzialna jest za uczucie spokoju, odpoczynek i sen, ale także za podniecenie seksualne i głód. Wpływa również na Twój apetyt i uczenie się. Produkuje uczucie dumy z bycia szanowanym przez innych. Odpowiada za poczucie bezpieczeństwa i wewnętrznego komfortu. Powiększa Twoje możliwości rozrodcze i zabezpiecza Twoje potomstwo. Podnosi nastrój, redukuje agresję. Czyni Cię odporną na depresję i lęki. Odpowiada za połączenie ciało-umysł. Powoduje, że wiesz, jak czerpać przyjemność z życia i żyć chwilą. Nadmiar tego neuroprzekaźnika może sprawić, że będziesz ekstremalnie nerwowa, impulsywna, niezdecydowana, rozkojarzona i przewrażliwiona na krytykę. Może również powodować chorobliwą nieśmiałość i problemy w interakcjach z innymi. Deficyt serotoniny może doprowadzić do przemęczenia, depresji i poczucia utraty kontroli. Upośledza zdolność Twojego mózgu do wypoczynku i regeneracji, a co za tym idzie braku jasności myślenia. Powoduje problemy ze snem. Acetylocholina – Intuicja Substancja ta powoduje, że w Twoim życiu główną rolę odgrywają zmysły. Dzięki tej neurosubstancji jesteś bardzo kreatywna i otwarta na nowe pomysły. Masz dużą intuicję, jesteś elastyczna, spontaniczna oraz innowacyjna. Jesteś wrażliwa, altruistyczna, romantyczna i optymistyczna. Przyjemność sprawia Ci wszystko co jest związane ze słowami, pomysłami i komunikacją. Dzięki niej optymistycznie patrzysz na świat. Nadmiar tego neuroprzekaźnika powoduje, że przestajesz myśleć o swoich potrzebach i zaczynasz wpadać w masochizm. Wiąże się również z niepokojem, paniką i napadami maniakalnymi. Deficyt zaś powoduje luki w pamięci, zaburzenia procesu przyswajania wiedzy, problemy z uwagą i koncentracją, zapominalstwo, wahania nastroju, nadpobudliwość, zmiany w osobowości i języku, chorobę Alzheimera. Kwas gamma-aminomasłowy (GABA) – Odpoczynek Charakterystyczną cechą tego neuroprzekaźnika jest to, że utrzymuje w równowadze fale mózgowe. GABA sprawia, że jesteś stabilna, opanowana, niezawodna, zorganizowana, stała i towarzyska. Zawsze można na Ciebie liczyć. Jesteś otwarta społecznie i opiekuńcza. Zachowujesz spokój mimo chaosu i zamieszania. Co powoduje jej wzrost? alkohol,valium. Nadmiar GABA powoduje tendencję do zbyt częstego szukania autorytetu, zabiegania o opinie innych i podążania za ich radami. Niedobór zaś prowadzi do lęku, niepokoju, porywczości, dezorganizacji, niestabilności emocjonalnej, nerwowości i irytacji. A także powoduje osłabienie i ospałość. Oprócz neuroprzekaźników na Twoje zachowania, nastrój i uczucia wpływają również hormony, głównie: Endorfiny – Radość Hormony szczęścia. Odpowiedzialne są za poczucie euforii i uśmierzają ból. Wytwarzają zapomnienie, które maskuje ból, redukują stres. Dzięki nim unikasz ryzyka fizycznego zranienia. Ich wytwarzanie stymuluje ból fizyczny, ale również śmiech, płacz czy sport. Odpowiedzialne są za Twoje dobre samopoczucie, a nawet euforię. Wpływają na Twoje zachowania seksualne. Oksytocyna – Miłość Hormon miłości. Odpowiedzialna jest za uczucie zaufania, potrzebę bycia w grupie, po to by zapewnić sobie ochronę przed ewentualnym zagrożeniem. Uwalnia się w trakcie orgazmu, a także kiedy kobieta rodzi, a potem karmi piersią dziecko, po to, aby zapewniła ona bezpieczeństwo swojemu potomstwu. Uwalnia się również w dziecku, kiedy znajduje się w objęciach, po to by nie oddalało się od matki narażając się na niebezpieczeństwa. To ona powoduje poczucie bezpieczeństwa i komfortu w towarzystwie drugiej osoby. Dzięki niej wiesz, kiedy możesz bezpiecznie zaufać innym. „Ufam Ci!” Odpowiedzialna jest za poczucie bezpieczeństwa zawiązane z innymi ludźmi i intymność. Powoduje, że przywiązujesz się do innych ludzi. Związana jest z matczyną miłością, seksem oraz empatią. Powstaje podczas uścisku dłoni, przytulania, dotyku, kontaktu wzrokowego z drugim człowiekiem czy seksu. Kortyzol – Niepokój Hormon stresu. Substancja chemiczna, która informuje Cię o zagrożeniu. Po to abyś zdobyła dowody o istnieniu zagrożenia. Powoduje niepokój i lęk. Tak więc okazuje się, że to co uważasz za siebie, Twoje myśli, uczucia i zachowania to tak naprawdę fizyka, chemia i biologia. Twoje uczucia są unikalne, ale substancje chemiczne które je powodują, każdy z nas ma takie same. Aby zrozumieć siebie samą lepiej powinnaś więc chociaż w minimalnym zakresie starać się zrozumieć ich zasady działania, zrozumiec jak chemia mózgu wpływa na emocje. A potem bogatsza w tę wiedzę spróbować zmienić w sobie to co Ci nie służy, po to by stać się jak najlepszą wersją siebie samej. Źródło: Krzysztof Krupka „Od neuroregulacji do neuropsychosomatyki„, http://Od neuroregulacji do neuropsychosomatyki Loretta Graziano Breuning „Habits of a Happy Brain”, Adams Media, 2016, New York „How Brain Chemicals Influence Mood and Health„, 2016, Agata Dzierżawa Jestem autorką bloga. Specjalistką od bilansu świata ducha i materii, mistrzynią miłości własnej. Specjalizuję się w tej dziedzinie od ponad 40 lat. Jestem również starą duszą, miłośniczką sztuki i designu, a także pilatesu, SUP jogi i wspinaczki. Kocham również podróże w miejsca, gdzie natura powala swoim pięknem.

Zależność emocjonalna to rodzaj patologii, który negatywnie wpływa na życie wielu może rozwinąć się w relacji z rodzicem, dzieckiem, przełożonym, ale najczęściej taka zależność ma miejsce w związku z osób nawet nie zdaje sobie sprawy, że dotyka ich ta patologia, ponieważ uważają za normalne podporządkowanie się emocjonalnie partnerowi. Jednak w prawdziwie zdrowym związku nigdy nie czujesz się zależny od drugiej osoby: niezależność emocjonalna jest niezbędnym fundamentem, aby związek mógł funkcjonować na dłuższą metę!Czytając ten artykuł, dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o tym, czym jest uzależnienie emocjonalne i jak skutecznie się z niego których się wkrótce nauczysz, są bardzo przydatne niezależnie od rodzaju relacji, w której powstaje uzależnienie: w rzeczywistości są to techniki, które działają bezpośrednio na psychologiczne przyczyny uzależnienia emocjonalnego, poprawiając od razu niezależności emocjonalnej to proces, który wymaga twojego stałego zaangażowania, ale stosując właściwe strategie, możesz dokonać wielkich postępów nawet w krótkim treściZależność emocjonalna: co to jestZależność emocjonalna: jak się z niego wydostać1. Skoncentruj się na sobie2. Zacznij dostrzegać swoje mocne strony3. Pracuj nad ograniczającymi przekonaniamiZależność emocjonalna: co to jestUzależnienie afektywne to patologia, w której rozwija się niezdrowa obsesja na punkcie drugiej osoby, którą jest zwykle partner. Kiedy ten rodzaj uzależnienia się rozwija, człowiek ma tendencję do rezygnacji z siebie, udawania, kłamstwa w celu obrony i utrzymania relacji z drugą się to za patologię, ponieważ ci, którzy na nią cierpią, godzą się na krzywdzenie siebie i zaczynają angażować się w zachowania szkodliwe zarówno dla siebie, jak i dla uzależniona emocjonalnie w związku zwykle uznaje partnera za kogoś ważniejszego i bardziej wartościowego od siebie, robi wrażenie, jakby nie mogła bez niego żyć, a także ma tendencję do uzasadniania swoich zachowań przez pryzmat dotknięta uzależnieniem emocjonalnym ma zwykle niską samoocenę, silny lęk przed porzuceniem i jest bardzo zazdrosna. Jakie są jeszcze inne cechy uzależnienia afektywnego?Zapominasz o swoich własnych celach na rzecz celów drugiej parze myślisz wyłącznie o dobru partnera, rezygnując z się znosić wszelkiego rodzaju nadużycia i upokorzenia, aby utrzymać w lęku przed utratą osoby, wobec której rozwinęło się ci jest określić własne niskie poczucie własnej wartości i uważasz drugą osobę za wyjątkową i związku nie czujesz się w żaden sposób kochany(-na) ani doceniany(-na).Związek trwa, pomimo obecności oczywistych zachowania innych osób, które nie są dla ciebie poczucie własnej wartości zależy wyłącznie od opinii innych tendencję do mylenia miłości z obsesją i że zakończenie związku spowodowałoby zbyt duży nadmierny strach przed oczekujesz, że druga osoba cię zależność emocjonalna jest dość łagodna, a związek pary, przynajmniej z zewnątrz, wydaje się zdrowy i normalny. Nie ma żadnej formy nadużycia lub manipulacji, ale mimo to jeden z dwóch partnerów nadmiernie uzależnia swoje życie od innych przypadkach zależność emocjonalna lub współzależność osiąga znacznie bardziej krytyczne poziomy, kiedy następuje całkowite zniesienie indywidualności danej osoby. Jednostka współzależna często wchodzi w relacje z narcyzami, co kończy się złym traktowaniem i osoby współuzależnione mają skłonność do usprawiedliwiania partnera, który upokarza, traktuje źle lub odnosi się obraźliwie i agresywnie. Wydaje im się, że takie zachowanie to norma w związku, ale wcale tak nie jest. Nie ma uzasadnienia dla pewnych zachowań i w takich przypadkach należy szukać pomocy jak najszybciej. Nie rozwiążesz problemu, jeśli nie będziesz brać siebie na poważnie, a zamiast tego stale oszukiwać się, wmawiając sobie, że osoba, z którą jesteś, jest wyjątkowo i na pewno kiedyś się dla ciebie zmieni. Potrzebujesz wsparcia specjalisty? Poznaj najlepszy serwis konsultacji psychologicznych online!Problem z uzależnieniem emocjonalnym polega na tym, że często prowadzi do niezdrowych relacji, w których ktoś ma skłonność do poddawania się i akceptowania manipulacji, aby nie stracić drugiej osoby. Choć może to być trudne, musisz natychmiast przerwać związek, gdy tylko stanie się on źródłem cierpienia, a jednocześnie rozpocząć ścieżkę rozwoju osobistego, mającą na celu poprawę twojej emocjonalna: jak się z niego wydostaćDo tej pory powiedzieliśmy sobie, czym jest zależność emocjonalna i jakie ma cechy. Poniżej przedstawiam kilka strategii, które pomogą ci ją Skoncentruj się na sobieKiedy ktoś cierpi z powodu uzależnienia emocjonalnego, ma tendencję do skupiania się tylko na drugiej osobie i z trudem przychodzi mu zaspokajanie własnych z głównych przyczyn uzależnienia emocjonalnego możemy upatrywać w dzieciństwie. Taka osoba od najmłodszych lat mogła nie czuć się wystarczająco kochana i chroniona. Dorastając, projektuje ten niedostatek uczuć na osobę, z którą się wiąże, widząc w niej swoje jedyne źródło szczęścia. Właśnie z tego powodu zgadza się podporządkować woli partnera: ponieważ wydaje jej się, że to ostateczne rozwiązanie, podczas gdy tak naprawdę tak nie ze sposobów szybkiego przezwyciężenia tego stanu jest podniesienie poczucia własnej wartości, skupienie się na sobie, próba zaspokojenia swoich potrzeb i podniesienie od dłuższego czasu spychasz siebie i swoje potrzeby na drugi plan, trudno będzie to zmienić, ale stopniowo na pewno odniesiesz sukces. Zacznij już dziś i zarezerwuj pół godziny dziennie tylko dla siebie, na robienie tego, co lubisz. Możesz przeczytać książkę, posłuchać muzyki lub napisać wiersz. Ważne jest, abyś poświęcił(a) czas tylko dla siebie. Naucz się czynić swoje życie spędzanie pół godziny w samotności i zaspokajanie swoich potrzeb stanie się dla ciebie łatwe i przyjemne, zwiększ ilość czasu i poświęć np. całą godzinę na osiąganie swoich się na sobie pozwoli ci lepiej poznać siebie, uczynić swoje życie bardziej satysfakcjonującym, a przede wszystkim znaleźć wewnętrzną równowagę, która pozytywnie wpłynie na twoje relacje z innymi. Możesz również wykorzystać ten czas na realizację nowych hobby, poprawę konkretnej umiejętności lub po prostu brak poczucia własnej wartości jest jedną z głównych przyczyn uzależnienia emocjonalnego, jeśli chcesz rozwiązać ten problem w rekordowym czasie, zachęcam cię do przeczytania wpisu Poczucie własnej wartości: ćwiczenia zwiększające Zacznij dostrzegać swoje mocne stronyUmysł osoby uzależnionej emocjonalnie ma tendencję do pomniejszania własnych zdolności, dlatego ważne jest, aby starać się dostrzegać wszystkie mocne strony tak często, jak to z nas ma zarówno słabe, jak i mocne strony – ważne, by znać i jedne, i drugie. A oto świetne ćwiczenie, które pomoże ci zacząć skupiać się na swoich umiejętnościach i zdolnościach: przez miesiąc, każdego dnia zapisuj swoje umiejętności, coś, co w sobie lubisz, lub jakąś czynność, którą wykonałeś dobrze w przeszłości. Następnie przekształć tę umiejętność w zdanie i powtarzaj je często przez cały przykład pierwszego dnia miesiąca koncentrujesz się na dobrym gotowaniu. Na tej podstawie tworzysz zdanie: „Jestem dobry w gotowaniu” i często je powtarzasz w ciągu dnia. Następnego dnia robisz to samo z kolejną czynnością czy cechą i tak przez trzydzieści ta jest pewnym wariantem pozytywnych afirmacji. Jeśli będziesz ją stosować codziennie, za miesiąc zmienisz swoje nastawienie psychiczne i z łatwością zaczniesz dostrzegać swoje mocne strony. Aby utworzyć zdania, użyj następujących formuł:„Jestem dobry w…”„Uwielbiam moje… (np. włosy, poczucie humoru)”„Świetnie sobie poradziłem z…”„Udaje mi się osiągać lepsze wyniki w…”„Akceptuję moje…(np. ciało) takie, jakie jest”3. Pracuj nad ograniczającymi przekonaniamiOsoba, która cierpi na uzależnienie emocjonalne, ma błędne przekonanie, że druga osoba jest wyjątkowa i dlatego w jej głowie zrodziły się tego typu myśli:„Nie mogę bez niego/niej żyć”„Sam(a) nie będę w stanie nic w życiu osiągnąć”„Nikt mi nie da tego, co on(a) mi dał(a)”„Nie jestem nic wart(a) bez tej osoby u mojego boku”„Bez niego/niej jestem nikim”Jeśli często powtarzamy sobie takie zdania, nasze myśli zamieniają się w głębokie i ograniczające przekonania, które uniemożliwiają zakończenie krokiem do zmiany tych przekonań jest ich identyfikacja. Następnie musisz je przeanalizować jedno po drugim i wyobrazić sobie, co by było, gdyby zrealizował się najgorszy z możliwych scenariuszy. Na koniec spróbuj znaleźć rozwiązanie ci przykład: załóżmy, że uświadamiasz sobie, że twoja powracająca myśl brzmi to „bez niego/niej nie dam rady nic osiągnąć w życiu”. Następnym krokiem jest wyobrażenie sobie katastrofalnej sytuacji, w której ta osoba cię opuściła, a ty nie możesz nic osiągnąć w swoim na to reagujesz? Jakie podejście możesz przyjąć? Jak możesz rozwiązać ten problem? Weź kartkę papieru i zacznij spisywać wszystkie możliwe pomysły, które przyjdą ci do głowy, aby następnie po kolei je ocenić. Możesz napisać na przykład:„Nawet jeśli tej osoby już nie ma, w razie jakichkolwiek trudności mogę uzyskać pomoc od moich przyjaciół”„Już go nie ma, ale nadal mam rodzinę, na której mogę polegać”„Nawet bez niego mogę stawiać sobie małe cele i je osiągać”„Bez niego mam możliwość usamodzielnienia się. Wreszcie mam okazję zmienić swoje życie na lepsze, pokonać swoje ograniczenia”To, co musisz zrobić, to zidentyfikować wszystkie możliwe rozwiązania na wypadek, gdyby twoje obawy się spełniły. To ćwiczenie ma wielką moc, ponieważ pozwala zrozumieć, że nawet w najgorszym przypadku masz wszystko, czego potrzebujesz, aby móc dobrze do końca wpisu o tym, jak przezwyciężyć uzależnienie emocjonalne. Mam nadzieję, że sugestie, które w nim zawarłem, pomogą ci pracować nad sobą i nad swoją relacją. Dziękuję ci za lekturę i życzę powodzenia!

Każdy z nas podejmuje w ciągu dnia wiele decyzji. Niektóre są drobne, inne mające wpływ na naszą przyszłość. Zazwyczaj w takich chwilach działamy według sprawdzonych schematów lub pod wpływem impulsu. Często też idziemy za opinią większości, nie analizując źródeł danych poglądów. Warto to zmienić, a pomoże w tym myślenie krytyczne. Na czym polega? Przekonajmy się. Żyjemy w czasach, w których z każdą chwilą napływają do nas nowe informacje. Niestety – w wielu przypadkach są sprzeczne lub fałszywe, przez co podjęcie właściwej decyzji jest mocno utrudnione. W takich sytuacjach warto sięgnąć po techniki, które charakteryzują myślenie krytyczne. Jednak najpierw zacznijmy od tego, czym ono jest. Czym jest myślenie krytyczne?To nie to samo, co krytykowanieMyślenie krytyczne w praktyceRozwijanie myślenia krytycznego w codziennym życiu Czym jest myślenie krytyczne? Myślenie krytyczne to zdolność, która pomaga racjonalnie myśleć i analizować informacje, które docierają do nas każdego dnia. Dzięki temu jesteśmy w stanie podejmować przemyślane decyzje i z większą skutecznością docierać do sedna problemu. Głównym założeniem krytycznego myślenia jest zadawanie pytań, które pomagają w przeanalizowaniu tego, czy docierające do nas informacje są prawdziwe i czy na ich podstawie możemy podjąć korzystne dla nas decyzje. To pomaga odróżniać fakty od indywidualnych przekonań, wyczula na manipulację, sprawia, że kierujemy się rozumem, a nie emocjami oraz jesteśmy w stanie przewidzieć konsekwencje swoich decyzji. A co charakteryzuje osoby myślące krytycznie? O tym opowiada Maciek Winiarek, który jest między innymi ekspertem oraz trenerem myślenia krytycznego i jako pierwszy w Polsce otworzył szkołę opartą na tym właśnie kierunku rozwijania swoich kompetencji. Krótka charakterystyka osoby myślącej krytycznie To nie to samo, co krytykowanie Wielu osobom określenie krytyczne kojarzy się z krytykowaniem i wręcz czepianiem się i wyszukiwaniem problemów tam, gdzie ich nie ma. Dlatego w tym miejscu oddajemy głos Mai Lose, która jest między innymi pedagożką i trenerką biznesu. W swojej pracy pomaga rodzicom wyposażyć ich dzieci w narzędzia potrzebne do sprawnego funkcjonowania w dorosłym życiu. Określenie „krytyczne” wywodzi się od dwóch greckich słów: kritikos, które można przetłumaczyć jako „światły osąd” lub „rozumiejący osąd”, oraz kriterion, czyli „standardy”, „kryteria”. Krytyczne myślenie jako światłe, rozumne osądy, bazujące na określonych kryteriach? Brzmi to dość ogólnie, ale trafnie oddaje ideę.” W artykule pt. Co to jest myślenie krytyczne? Maja rozprawia się z mitami dotyczącymi błędnych przekonań odnośnie założeń związanych z krytycznym myśleniem. Zwraca również uwagę na to, jak ważne w dzisiejszych czasach jest analizowanie informacji, gdy z każdej strony zalewają nas tzw. fake newsy. Myślenie krytyczne w praktyce Tak jak już wspomnieliśmy, myślenie krytyczne opiera się między innymi na stawianiu odpowiednich pytań, które mają nam pomóc dotrzeć do sedna problemu. Dzięki temu możemy obiektywnie ocenić sytuację i nie dać się ponieść emocjom. Jak jednak powinny wyglądać takie pytania, żeby analiza przebiegła skutecznie? Znaną metodą jest 5 WHY, czyli 5 x dlaczego? Przypomina to nieco rozmowę z dzieckiem, które dopiero poznaje świat i przy oczywistych dla nas sprawach wciąż pyta a dlaczego? Być może nas to irytuje, jednak skłania do myślenia i wysilenia szarych komórek, żeby wytłumaczyć młodemu człowiekowi dane zagadnienie, czy zjawisko. To samo dotyczy metody 5 WHY, gdzie na każde kolejne zdanie, które jest wnioskiem odnośnie danej sytuacji, stawiamy pytanie dlaczego? To jeden z najlepszych sposobów na badanie związków przyczynowo-skutkowych oraz na oddzielenie tego, co jest faktem, a co tylko błędem poznawczym. Inną przydatną metodą jest premortem (dosłownie: przed śmiercią), czyli teoretyczne założenie, że np. projekt, nad którym pracujemy zakończył się porażką. Taka strategia skłania do myślenia w przód i zadania sobie pytania co może pójść nie tak? To pozwala rozwinąć ewentualne drogi dojścia do sukcesu i przewidywania pułapek, które czekają na nas po drodze. Być może oglądaliście serial, który stał się hitem ostatnich lat, czyli Dom z papieru. Prawdziwą siłą tej produkcji był jeden z głównych bohaterów, zwany Profesorem, który w każdym odcinku zaskakiwał metodycznym wyprzedzaniem sposobu myślenia swoich wrogów o kilka kroków. Tym zdobywał przewagę i mógł realizować swój niecny plan uszczuplenia hiszpańskiej gospodarki o grube miliony Euro. Absolutnie nie zachęcamy Was do użycia krytycznego myślenia w zaplanowaniu napadu na bank, jednak powyższy serial to doskonały przykład na to, jak skuteczne może być analizowanie wydarzeń w przód. Więcej na temat metod stosowania myślenia krytycznego w praktyce przeczytacie na blogu którego autor w całości poświęca się tematyce podnoszenia umiejętności produkcyjnych zespołu, które stosowane są w najlepiej prosperujących firmach na świecie. Myślenie krytyczne i techniki wspomagające Rozwijanie myślenia krytycznego w codziennym życiu Po naszych praprzodkach, których zasób informacji o otaczającym świecie był bardzo mały, odziedziczyliśmy zdolność do natychmiastowego podejmowania decyzji. W prehistorii miało to sens, ponieważ w obawie o własne życie, trzeba było działać szybko. I tak, zamiast dokładnie przeanalizować, co właśnie zaszeleściło w krzakach, rozważniej było szybko uciec i nigdy się nie dowiedzieć, czy to był tylko wiatr, czy jednak dzikie zwierzę. Te mechanizmy – niestety – bardzo dobrze sprawdzają się przy temacie teorii spiskowych. A o tym, dlaczego ludzie w nie wierzą pisaliśmy już tutaj. Obecnie posiadamy więcej danych i zasobów informacyjnych, żeby móc w skupieniu przeanalizować dany problem, zanim wyrobi się o nim opinię lub przejdzie do działania. Mimo to, najczęściej podejmujemy decyzje odruchowo, pod wpływem impulsu lub idąc za tłumem. Dlatego procesów myślenia krytycznego trzeba się po prostu nauczyć. Przerwać znane schematy, zrobić krok w tył i zadawać odpowiednie pytania. A naukę najlepiej zacząć już w młodym wieku. Tego samego zdania jest nasza twórczyni Dagmara Stolarczyk z bloga W swoim artykule przedstawia argumenty za tym, że warto oswajać dzieci z krytycznym myśleniem już od najmłodszych lat. Przeczytaj: 8 przykładów wykorzystania myślenia krytycznego w codziennym życiu, które trzeba znać. Myślenie krytyczne może odmienić wasze życie – zarówno zawodowe, jak i prywatne. Umiejętna analiza problemów może Was ustrzec przed wieloma porażkami i pomóc odnosić sukces na każdej płaszczyźnie. Powodzenia! Kliknij, aby ocenić ten post! [Całkowite: 5 Średnia: 5]

Pamiętacie kiedy ostatnio przeczytaliście „nude” wiadomości? To brzmi trochę jak oksymoron, ponieważ każdy news zawiera dozę sensacji, idącą w parze z nowością. To może inaczej: czy pamiętacie, kiedy ostatnio przeczytaliście informacje prasowe, które były neutralne lub zwyczajne? Ja też nie. I to nie z nami jest coś nie zalewają nas relacje i doniesienia z całego świata, a w myśl zasady “najlepiej sprzedają się złe wiadomości”, coraz częściej natrafiamy w nagłówkach na takie przedrostki jak “PILNE” albo “BREAKING NEWS”. Nie oznacza to oczywiście, że co druga informacja prasowa ma priorytet rangi państwowej. Jak więc czytać wiadomości i nie zwariować?Grafika z Przemyślnika „Zawód, kariera, powołanie: gdzie i jak pracować?”Środek przekazu sam jest przekazemBardzo szybko, bo już na początku lat pięćdziesiątych, kanadyjski badacz i teoretyk Herbert Marshall McLuhan dostrzegł zbliżającą się epokę informacyjną i podjął się jej opisania. Ważną częścią jego twórczości była wizja nowego społeczeństwa oraz tożsamości człowieka żyjącego w świecie elektronicznych mediów. Sformułowane przez McLuhana wnioski, pozwoliły lepiej zrozumieć naturę mediów oraz rolę w kontekście historycznym, kulturowym, a przede wszystkim społecznym. Szczególną popularnością cieszyła się teza, że środki przekazu, którymi posługuje się człowiek, są przedłużeniem jego zdolności[1]: […] “Zrozumienie przemian kulturowych i społecznych możliwe jest jedynie wówczas, gdy rozważymy działanie mediów jako środowiska. Wszystkie media są przedłużeniami naszych zdolności – psychicznych lub fizycznych. […] Przedłużenie dowolnego zmysłu zmienia nasz sposób myślenia i działania – sposób, w jaki postrzegamy świat”.[2]McLuhan zdefiniował środek przekazu, twierdząc że „the medium is the message” – przekaźnik jest przekazem.[3] W tym sformułowaniu zawiera się bardzo trafna obserwacja, że forma, czyli sposób przekazu, wpływa na jego treść. Aby móc w pełni poznać treść przekazu, należy więc zrozumieć naturę medium. Środek przekazu nie tylko kształtuje treść, ale i odbiorcę. Innymi słowy: telewizyjny nagłówek musi przedstawić historie jako sensacyjnę, ponieważ w naturze telewizji jest przykuwanie uwagi. Z kolei im większe emocje nagłówek w nas wywoła tym większa szansa, że wchłoniemy jego książce „The Medium is the Massage” McLuhan przedstawił ogromną siłę społecznego oddziaływania mediów. Gra słów zawarta w tytule (słowo „message” [przekaz, wiadomość] zamienili słowem „massage” [masaż] ) była intencjonalna. Dlaczego? Ponieważ elektroniczne środki przekazu oddziałują na odbiorcę tak mocno, że niemalże masuje jego z Przemyślnika „Zawód, kariera, powołanie: gdzie i jak pracować?”Najlepszy, znaczy najgłośniejszyBłogosławieństwa XXI wieku idą w parze z przekleństwami. Internet sprawił, że radio, papier i telewizja straciły monopol na dostarczanie informacji, ale jednocześnie sprawił, że fakty stały się produktem. Chcąc walczyć o każdą sekundę uwagi w strumieniu informacji, gazety decydują się na coraz bardziej krzykliwe formy. Zawołania w stylu “Dramat Edyty Górniak. Zobacz co ma w domu!” przestały być już domeną prasy bulwarowej, a coraz częściej wykorzystywane są przy działce typowo informacyjnej. W czasach, gdy jakość materiałów prasowych mierzona jest w klikalności, samobójstwem jest niekorzystanie z click-baitowych nagłówków bądź całych leadów. Do tego dochodzi także aspekt ekonomiczny: brak określonej liczby kliknięć oznacza mniejsze wpływy z czytać i nie zwariować?Mimo, że kanadyjski teoretyk opierał się głównie na prasie, radio i telewizji, dzisiaj, w dobie coraz bardziej interaktywnych i zintegrowanych mediów internetowych, jego wnioski wydają się aktualniejsze niż kiedykolwiek. Kolejne statystyki potwierdzają, że skupienie użytkowników internetu liczone jest już w sekundach, a nie minutach, dlatego dostawcy informacji zacieklej walczą o choćby namiastkę zainteresowania. Grając niejako wbrew rynkowi, pojawiają się gazety i portale, które decydują się na publikowanie treści w bardziej wymagających formatach, np. Portal bądź Magazyn Pismo. Jest to jednak nisza, a przedrostki “PILNE” nie są w żaden sposób istnieje więc jakiś sposób, aby w dobie krzyków i fajerwerków czytać wiadomości i nie zwariować? Owszem, ale wymaga on dyscypliny i świadomości. Ten sam McLuhan, który stwierdził, że środek przekazu jest przekazem, doszedł do jeszcze jednego ważnego wniosku:“Wychowywać to znaczy uczynić niewrażliwym na telewizję”[4].Niestety powszechną praktyką mediów – nie tylko społecznościowych – jest wywołanie w odbiorcy skrajnych emocji, które zatrzymają go na dłużej. Wiedząc jak funkcjonują te mechanizmy, można się uodpornić na ich emocjonalne z książki: „Książka do zobaczenia”, Łódzkiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[1] Loska K.: Dziedzictwo McLuhana – między nowoczesnością, a ponowoczesnością. Wydawn. RABID, Kraków 2001, s. 71–72[2] McLuhan M., Fiore Q.: The Medium is the Massage. New York 1967. [Podaję za:] Loska K.: Dziedzictwo McLuhana… , tamże, s. 74–75.[3] McLuhan M.: Wybór pism. Wydawn. Artystyczne i Filmowe. Warszawa 1975, s. 10.[4] Marshall McLuhan, Nieprzyjemne prawdy. Aforyzmy naszych czasów, KAW, 1987, wybór i tłum. Henryk Zdanowski, s. 96.

Negatywne emocje – wiele osób (w tym terapeutów) podkreśla, aby nie stosować takiej nazwy na emocje doświadczane jako „złe”, ponieważ to niesie ze sobą negatywną konotację oraz od razu nastawia jednostkę do oceny i wartościowania stanów emocjonalnych oraz ich podziału na „dobre emocje” oraz na „negatywne emocje”. W pracy terapeutycznej używa się nazwy „trudne emocje”, aby wskazać, że zmaganie się z nimi nie zawsze przychodzi z łatwością i akceptacją. W powszechnym użyciu stosuje się jednak nazwę „negatywne emocje”, która będzie zachowana na potrzeby tego artykułu. Do czego służą negatywne emocje? Należy zdać sobie sprawę, że negatywne emocje są nierozerwalnym elementem życia, które nie byłoby bez nich możliwe, bo jak inaczej odróżnialne byłyby emocje pozytywne? Gdyby nie negatywne emocje, człowiek być może nie przetrwałby jako gatunek – uczucia takie jak gniew, smutek czy lęk sygnalizowały, że dzieje się coś złego, że należy podjąć walkę albo ucieczkę. Teraz często w sytuacji wywołującej takie emocje wystarczy się wycofać lub odciąć, kiedyś natomiast konieczne mogło być podjęcie ucieczki, aby zachować życie. W świecie, gdzie istnieje cywilizacja, większość takich kroków nie jest już potrzebna, gdyż znaczna część ludzi jest w stanie zdystansować się od takich stanów i zredukować je w zarodku, zazwyczaj nie grozi nam również niebezpieczeństwo. Dlaczego trzeba uważać na negatywne emocje? Dzięki licznym badaniom wiemy już, że przewlekłe doświadczanie negatywnych emocji, np. smutku lub lęku, może prowadzić do zaburzeń lub poważnych chorób, chociażby w przypadku lęku do ataków paniki lub zespołu stresu pourazowego albo w odniesieniu do smutku – do przewlekłej depresji. Często stanom takim towarzyszy ruminacja, czyli nagminne rozpamiętywanie bolesnych wydarzeń, z którymi osoba nie jest w stanie się pogodzić. Dlaczego trzeba uważać na stres? Przeżywanie nieprzyjemnych emocji zazwyczaj wiąże się ze stresem, badania psychologiczne jednak ukazują, że jego odczuwanie jest subiektywne i wynika ze strategii radzenia sobie. Zgodnie z transakcyjną koncepcją stresu według Lazarusa i Folkman, możliwości adaptacyjne jednostki rosną wraz ze wzrostem wymagań otoczenia do punktu, kiedy występujący stres osiąga średni, optymalny poziom wywołujący motywację do działania i walki. Po przekroczeniu tego punktu jednostka ulega wpływowi bardzo silnego stresu, który uniemożliwia skuteczne działanie, w związku z czym jej wydajność i strategie radzenia sobie zawodzą. A więc dla każdej osoby istnieje punkt, po którym jej możliwości spadają oraz pojawia się wiele negatywnych emocji. Podobnie jak w przypadku pozytywnych emocji, negatywne emocje często wywołują samonapędzające się koło, z którego trudno się wydostać. To dlatego depresja stała się jedną z chorób cywilizacyjnych – wzrost przeżywanego stresu związanego z trybem i tempem życia, obciążającą pracą i dużymi wymaganiami ze strony społeczeństwa prowadzi do przeciążenia wielu osób, które nie radzą sobie z tak silną presją, co często jest powodem załamania i depresji. Wypieranie, odsuwanie lub zbytnie dystansowanie się od złych emocji w rzeczywistości może nasilać je oraz utrudniać ich integrację z osobowością, co będzie prowadziło do zaburzeń. Jak radzić sobie z negatywnymi emocjami? Istnieje wiele metod radzenia sobie z negatywnymi emocjami, między innymi mindfulness, medytacja czy w razie potrzeby konsultacje z psychologiem, które w ostatnich czasach przestały być tematem tabu, ponieważ korzysta z nich coraz więcej osób. Słowniczek – artykuł chroniony prawem autorskim © wszelkie prawa zastrzeżone.

„Tylko mi tu bez emocji”, „ok., to spójrzmy na tą sytuację bez emocji i podejmijmy wreszcie decyzję” , „emocje są złym doradcą” – zdarzyło Ci się słyszeć lub wypowiadać takie zdania? Jak myślisz, czy naprawdę da się „wyłączyć emocje” lub w pełni je kontrolować? A jeśli tak, to czy stało by się to z korzyścią czy stratą dla Ciebie? Czy są emocje pozytywne lub negatywne? Jak je rozróżnić? I jak sobie w ogóle z nimi radzić? Na te i kilka innych pytań, postaram się rzucić nowe (?) światło. Choć zdarza Ci się myśleć o emocjach jak o szkodliwych i nielogicznych impulsach, które trudno Ci opanować, w rzeczywistości są to naturalne i potrzebne reakcje (odczucia) towarzyszące Ci w każdej chwili (tak, teraz też ;) ). Emocje mają swoją nieocenioną i bardzo wartościowe funkcje: informują o tym, co się z Tobą w danej chwili dzieje, czyli jak przeżywasz i jakie ma dla Ciebie znaczenie to, co obserwujesz, słyszysz, doświadczasz, są źródłem informacji o otoczeniu, pokazują co jest dla Ciebie ważne, motywują lub modyfikują Twoje działania np. w trosce o Twój odpoczynek lub ochronę, wspierają w podejmowaniu decyzji, pozwalają doświadczać relacji i komunikacji z innymi, są cennym katalizatorem potrzebnym w rozwoju osobowości. Emocje są subiektywnymi odczuciami i bardzo indywidualnymi. To znaczy, że ta sama rzecz, fakt, zjawisko, słowo, gest może wywołać skrajnie różne reakcje u różnych ludzi. Mamy inne doświadczenia, wyrośliśmy w różnych domach, środowiskach, otoczeniu i to nas różnie ukształtowało. Mój ulubiony, prosty przykład: idziesz ulicą i widzisz psa, który porusza się w Twoim kierunku – teraz stop: co czujesz? Radość ? (jako dziecko lubiłaś bawić się z psem, masz pozytywne skojarzenia) Smutek? (zdechł Ci ukochany pies i każdy inny przypomina Ci o jego stracie) Strach? (ugryzł Cię kiedyś pies i od tej pory się ich boisz). Jak widzisz, ten sam bodziec, różne reakcje, różne emocje. Wynikające oczywiście z różnych doświadczeń i aktualnego nastroju itp. Co chcę przez to powiedzieć? Emocje są naturalną, wewnętrzną odpowiedzią na to, co się dzieje w Twoim otoczeniu i tego jakie temu nadajesz znaczenie. Nie są ani złe, ani dobre, po prostu są. I choć żyjemy w czasie, gdzie często bardziej doceniany jest rozum, logiczne myślenie, wiedza, dowody, fakty i ogólnie „twarde, obiektywne dane” to jednak emocje są równoprawnym narzędziem poznania, jak zmysły i logiczne rozumowanie. Dlatego warto umieć je w sobie rozpoznawać, nazywać, rozumieć skąd się biorą i korzystać z nich z korzyścią dla siebie. Radzenia sobie z emocjami najczęściej uczymy się w domu rodzinnym. Niestety, poza tym środowiskiem, jest mało okazji uczenia się co praktycznie z nimi robić. Szkoła częściej zajmuje się przekazywaniem wiedzy, niż rozwojem emocjonalnym dzieci (choć oczywiście są od tego cudowne wyjątki). I tak, jako dzieci zamiast uczyć się korzystać z nich, uczymy się często je tłumić, wypierać lub udawać – przed innymi lub przed sobą – że nie są ważne, że są inne niż są w rzeczywistości, albo że nie istnieją. Chaos emocjonalny narasta i w rezultacie jako dorosła osoba możesz nie umieć radzić sobie ze swoją złością, gniewem, smutkiem, stresem, bezradnością czy lękiem. Ba, możesz nawet przestać je czuć… choć na pewno będziesz odczuwać tego konsekwencje tj. ból głowy, kręgosłupa, trudności ze snem, koncentracją, ciągłe zmęczenie, wymioty, przewlekły stres, wypalenie zawodowe lub nawet niektóre choroby. Problem może pojawić się również wtedy, gdy emocje zalewają Cię w taki sposób, że trudno Ci nad nimi zapanować i jednocześnie racjonalnie myśleć. Możesz myśleć, że rozwiązaniem jest jeszcze bardziej je skontrolować, ujarzmić lub jakoś nie czuć. Niestety takie rozwiązania są krótkotrwałe i działają do czasu.. aż emocje nie wybuchną ze zdwojoną siłą. Wypieranie trudnych emocji ma jeszcze jedną cenę. Często chcąc pozbyć się np. złości czy lęku, pozbywamy się jednocześnie umiejętności cieszenia się i radości z życia. Jak nauczyć się radzić sobie z emocjami? Co zrobić, aby wspierały Cię w codzienności, w relacji ze sobą (np. w poczuciu własnej wartości), w relacjach i komunikacji z innymi ludźmi: w związku, w pracy, z dziećmi? O1. Uświadom sobie, że każda emocja jest dobra i czemuś służy. Każda jest potrzebna, a nawet niezbędna. Potraktuj je jako sojusznika. Mamy emocje podstawowe, wrodzone, wspólne dla ludzi na każdym końcu świata: złość, smutek, lęk, radość, wstręt i zdziwienie. I każda z nich jest informacją o czymś. Złość – informuje, że Twoje granice lub ważne potrzeby zostały lub mogą zostać przekroczone. Pomaga, bo daje energii do reakcji: ochrony swojego terytorium i swoich bliskich. Smutek – jest impulsem do refleksji, okazją do zatrzymania i zatroszczenia się o siebie samego, ułatwia radzenie sobie ze stratą. Daje sygnał do szukania źródła problemu, jest też widoczna dla innych, którzy dostrzegając go, mogą o nas zadbać oraz nawiązać silniejszą więź. Strach– informuje o zagrożeniu i motywuje do ucieczki, wzmaga czujność i zmysł obserwacji, aby uchronić Cię przed niebezpieczeństwem. Radość – daje gotowość do podejmowania wyzwań, poprawia nastrój, pomaga budować relacje poprzez zapraszanie innych do dzielenia tej radości. Zdziwienie – motywuje do poszukiwania rozwiązań, odkrywania nowości i uczenia się. Wstręt – informuje o fizycznych i psychologicznych truciznach. Oczywiście to dość adaptacyjne i krótkie wyjaśnienie. Ważne jest jednak, aby mieć świadomość, że emocje są w końcu związane z naszą naturą, biologią, ciałem, ewolucją i nie ma co mieć do siebie o nie pretensji. Są też emocje złożone jak np. tęsknota – to radość połączona ze smutkiem, albo żal – złość połączony ze smutkiem. Emocje złożone można porównać do barw, które zmieszane ze sobą, dają nowe odcienie. 02 Naucz się nazywać i rozpoznawać swoje emocje. Pytaj się siebie często, nawet kilka razy dziennie, co czuję? Jakie to uczucie? Co teraz przeżywam? O czym mnie informuje ta emocja? I dociekaj skąd się bierze: co mnie tak zezłościło? Dlaczego się zasmuciłam? Czego się teraz boję? Zobaczysz, odkryjesz, że emocje wcale nie są takie „bez sensu” i nie zawsze warto je kontrolować, a wręcz przeciwnie, z czasem staną się dla Ciebie kompasem, który niezawodnie będzie Ci wskazywał kierunek do szczęśliwego życia. Jeśli nie mamy dobrych wzorców, to bez świadomości sytuacji, w której się znajdujemy i przepracowania traum wręcz automatycznie odtwarzamy te, które znamy. I tak powielamy brak więzi, chłód emocjonalny i zamykanie się w sobie, gdy jest trudno. Żyjemy wtedy razem, ale tak naprawdę osobno. I nawet jeśli świadomie tego nie chcemy, bardzo trudno jest nam po prostu zrobić inaczej. W ćwiczeniu kontaktu i nazywania swoich odczuć może być Ci potrzebna LISTA EMOCJI. Ona często ułatwia, szczególnie na początku, nazwanie tego, co czujesz. Poniżej przedstawiam Ci (skróconą!) listę emocji. Możesz ją też pobrać w wersji do druku i nosić ją zawsze przy sobie, aby ułatwić sobie rozpoznawanie i nazywanie swoich emocji. Pamiętaj! Nawet jeśli na początku będzie Ci trudno – trening czyni mistrza. Do dzieła! LISTA EMOCJI I UCZUĆ ZŁOŚĆ RADOŚĆ SMUTEK STRACH EMOCJE ZŁOŻONE Wzburzenie Euforia Zawód Trwoga Wstyd Frustracja Błogość Gorycz Niepokój Poczucie winy Nienawiść Podniecenie Rozpacz Lęk Zakłopotanie Irytacja Szczęście Żal Przerażenie Wstręt Wściekłość Rozbawienie Melancholia Panika Tęsknota Wkurzenie Entuzjazm Zmartwienie Obawa Dyskomfort Gniew Zadowolenie Przybicie Niepewność Rozczarowanie Zdenerwowanie Zachwyt Depresja Bojaźliwość Upokorzenie Podrażenienie Wdzięczność Apatia Nieśmiałość Trauma Zniecierpliwienie Wesołość Żałoba Podejrzliwość Poczucie bezpieczeństwa Zacietrzewienie Ekscytacja Przygnębienie Powściągliwość Poczucie wartości Oburzenie Sympatia Ból Zagubienie Poczucie niższości Niechęć Życzliwość Zranienie Wahanie Poczucie straty Pogarda Satysfakcja Przygaszenie Podejrzliwość Poczucie krzywdy Mściwość Odprężenie Zniechęcenie Popłoch Obojętność Desperacja Ożywienie Skrępowanie Furia Serdeczność Zazdrość Uraza Czułość Bezsilność Szał Ulga Bezradność Beztroska Amok Spełnienie Napięcie Docenienie Współczucie Przyjemność Zmęczenie Niezadowolenie Akceptacja Miłość Ufność Oszołomienie Zakłopotanie Pogarda Wyrzuty sumienia Uwielbienie Zaskoczenie Listę emocji i uczuć w wersji do druku możesz pobrać tutaj. Przy podejmowaniu decyzji mówi się też „słuchaj swojego serca” lub „a co Ci podpowiada intuicja?” to właśnie odwołanie do emocji. Rozpoznaj je, a one poprowadzą Cię we właściwym kierunku. Dlatego też lepiej ich nie tłumić, bo to tak, jakbyśmy odcinali sobie jedną z nogę i chcieli nadal normalnie chodzić albo biegać. Nie da się… Oczywiście zdarza się też, że samo nazywanie emocji nie wystarcza, by sobie z nimi skutecznie radzić. Czasem trudniej je odblokować i poczuć. To taki stan, gdy z jednej strony czujesz jakby „zamrożenie”, a z drugiej jednak coś Cię uwiera. Czasem też emocje zalewają tak silnie, że samodzielnie trudno sobie z tymi stanami poradzić. To znak, że czas najwyższy zgłosić się o pomoc do specjalisty, psychologa, psychoterapeuty, który pomoże nauczyć się na nowo obchodzić się z własnymi emocjami tak, aby pomagały tworzyć dobre życie i dojrzałe relacje. A Ty? Jak sobie radzisz ze swoimi emocjami? Podziel się swoimi refleksjami i sposobami w komentarzu! A jeśli Ty masz trudność w nazywaniu, rozpoznawaniu swoich emocji i chcesz lepiej sobie z nimi radzić, ale nie wiesz nawet od czego zacząć, a wszystkie dotychczasowe pomysły nie przyniosły oczekiwanego efektu, umów się na 45 minutowe spotkanie ze mną. Sprawdzę czy i jak mogę Ci pomóc w tej sprawie i jak w Twoim przypadku wyglądałby proces rozwoju i pracy nad sobą, dzięki, któremu będziesz mogła mieć lepszy kontakt ze sobą i lepiej zarządzać swoimi emocjami. 45 minutowe spotkanie Zapisz się Podobał Ci się ten artykuł? Jeśli tak, to zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach o budowaniu udanych relacji i dobrego życia.

Tak jak i ja siedzicie na chacie – jasne. Łatwo wam to przychodzi? Ciężko? Coś się w was zmieniło? U mnie nie jest super łatwo, ani też bardzo ciężko. Staram się robić to, co najlepsze, z tym, co jest. Nie jest łatwo, bo jestem bardzo socjalnym człowiekiem. Od dawna zdawałem sobie sprawę, że w tej potrzebie kontaktów z innymi jest pewna kompulsja – forma nałogu i ucieczki przed sobą samym. Od dawna chciałem spróbować, jak to by było odciąć się od innych na jakiś czas i skonfrontować się z własnym wnętrzem. Sprawdzić, czy jestem swoim przyjacielem. No bo jeżeli nie czuję się dobrze z samym sobą, to muszę być swoim wrogiem, zgadza się?Życie postanowiło wyjść mi naprzeciw, a ja nie stawiam oporu. Sam pewnie bym się do tego nie zmusił. A przynajmniej nie udawało mi się to od dłuższego czasu. Teraz nie mam wyjścia i biorę, co jest. Siedzę na chacie – sam – robię treningi jogi i ćwiczenia Lowena (tak na marginesie, ćw. Lowena wspaniale wpływają na psychikę).Postanowiłem pójść na całość i przestałem palić fajki – nie pierwszy raz w życiu; zobaczymy co z tego wyjdzie. Dlatego momentami jest trudno. Zalewają mnie negatywne emocje i myśli, a ja staram się za nimi nie podążać – na tyle na ile potrafię. Pozwalam im być, ze zrozumieniem, że nie są mną, a jedynie zaszczepionym we mnie bólem z przeszłości. No bo, co innego miałoby to być? Gdy siedzisz w domu, nie dzieje się tobie nic złego, nikt cię nie denerwuje i też niczego nie musisz… to jakim cudem miało by ci być źle, jeżeli nie nosisz tego w sobie od lat? W ten sposób uciekamy od psychologicznego bólu, który kieruje nami z podświadomości. Teraz, gdy masz dużo czasu, spróbuj razem ze mną przestać uciekać. Wykorzystać tę sytuację dla dobra swojego i zewnętrznym poziomie też staram się coś zmienić – zacząłem nagrywać video na YouTube – komediową część mojego kanału: „CPP” („Ciosy Poniżej Pasa”). Ogromna frajda. Już od dawna miałem to w planach, a cały czas przekładałem. Dlaczego? Identycznie jak z odkładaniem odejścia ze szpitala, wydania książek i wszystkich innych rzeczy, na które nie byłem gotowy – podświadomie bałem się to co się teraz dzieje z jednej strony jest pewną formą tragedii. Tak, wielu ludzi straci życie, inni utracą pracę, lub biznes, na który pracowali wiele lat. Z drugiej strony to ogromna szansa dla wielu z nas, może nawet dla całej wierzę, że ten byt – natura, jest nieporównywalnie mądrzejszy od ludzi. A nawet gdybyście nie wierzyli w to, w co ja wierzę, to zapewne wierzycie w naukę. Ujmę to więc w taki sposób: ten homeostat – natura, powraca ze swojego skrajnego wychylenia w kierunku właśnie unikamy globalnej katastrofy związanej z ociepleniem klimatu, lub zaśmieceniem oceanów? Może unikamy wojny? Nie mogę być tego pewien, ale tylko takie spojrzenie na sprawę ma żebyście wiedzieli, że ciemne strony waszej psychiki, z którymi wielu z was przyszło się teraz konfrontować, są zupełnie normalne i bardzo powszechne. Nie jesteście „inni”, ani nie jesteście sami. Proponuję wam, żebyście – razem ze mną – zajrzeli w tę część siebie, od której uciekaliśmy tak długo. Przestańmy poświęcać tę ogromną ilość psychicznej energii na tłumienie smutku, żalu, złości i lęku – i wszystkich negatywnych myśli z nimi związanych. To są tylko uczucia, którymi byliśmy warunkowani i związane z nimi myśli. To się dzieje jedynie w naszych głowach. Życie chce nas wspierać, pozwala nam na zmianę. Nie stawiajmy oporu i pozwólmy odjeść jest zrozumienie jednej i fundamentalnej rzeczy – to od naszego poziomu świadomości zależy, jak sprawy potoczą się dalej. Czy otrzepiemy się z popiołu i zaczniemy tworzyć lepszy świat, czy pójdziemy na dno. To rozgrywa się TERAZ, bo właśnie teraz mamy szansę na prawdziwą zmianę – tę, z której wszystko wynika – transformację wnętrza każdego z znać co u was, co robicie, jak sobie radzicie i czy czegoś wam brakuje. Może wśród nas jest ktoś, kto ma „to coś”. A jeżeli tak miało by nie być, to zapewne macie to w bójcie się. Idziemy dalej – razem. Zawsze razem i zawsze w nieznane.

Czy wiesz jakich emocji doświadczasz właśnie teraz? Czy potrafisz je nazwać? Czy wiesz dlaczego przeżywasz akurat takie emocje w tej chwili? Czy są one naturalną, biologiczną reakcją na daną sytuację, czy może w jakimś sensie wyuczoną, nabytą? Skąd się wzięły, jaka potrzeba za nimi stoi? Co powinieneś zrobić, aby ją zaspokoić? Jeśli potrafisz odpowiedzieć na pytania powyżej, masz wysoką świadomość swoich emocji i potrafisz je wykorzystać do realizacji swoich emocjiEmocje, np. radość, strach, smutek czy złość, są z natury przystosowawcze, adaptacyjne, „racjonalne”. Pomagają zorientować się w otaczającym świecie, w konkretnej sytuacji, informują nas, co jest w danej chwili ważne. Pojawiają się natychmiast po zaistnieniu bodźca związanego z określoną reakcją emocjonalną, wywołują zachowanie zorientowane na zaspokojenie pojawiającej się potrzeby, np. wycofanie się, działanie. Mówiąc krótko, za każdym uczuciem stoi potrzeba, potrzeba zaś prowadzi do działania. Na przykład strach sygnalizuje, że coś nam grozi. W sytuacji zagrożenia potrzebujemy się ochronić przed niebezpieczeństwem. Chronimy się zazwyczaj na dwa sposoby - wycofując się z danej sytuacji (reakcja ucieczki) lub podejmując działanie (reakcja walki).Aby emocje mogły spełnić swoją funkcję, musimy mieć świadomość ich doświadczania, wiedzieć, że je przeżywamy i potrafić werbalizować, komunikować. Kiedy już mamy ową świadomość, musimy jeszcze potrafić uczucia tolerować i używać ich w taki sposób, aby regulować poziom doświadczanego napięcia, stresu oraz zaspokajać potrzeby i realizować cele poprzez podejmowanie określonych zachowań, działania. Wszystko to składa się na tzw. regulację emocji. Adekwatne regulowanie emocji służy łagodzeniu lęku i adaptacyjnemu funkcjonowaniu w życiu. Zbyt intensywne lub za mało intensywne doświadczanie emocji związane jest z niedostateczną umiejętnością ich regulacji. Czasem, mówiąc obrazowo, miewamy „nos w zupie” (przeżywamy za dużo, zbyt mocno, emocje nas zalewają), a to utrudnia działanie, dezorganizuje, czasem wręcz paraliżuje. Czasem znowu zupa jest tak daleko, że nie czujemy jej zapachu (przeżywamy za mało). To sprawia, że trudno jest podjąć działanie, skontaktować się z emocji to coś czego się uczymy, a wyuczone sposoby regulacji emocji są powiązane z kształtującym się we wczesnym dzieciństwie stylem przywiązania danej osoby. Osoby cechujące się tzw. bezpiecznym stylem przywiązania potrafią efektywnie regulować swoje emocje – mają do nich dostęp, są ich świadome, potrafią efektywnie wpływać na poziom doświadczanego napięcia. Osoby o stylu unikającym mają utrudniony dostęp do przeżywanych emocji (regulują je za mocno), zaś osoby o lękowym stylu przywiązania doświadczają często nadmiernego pobudzenia emocjonalnego (regulują zbyt słabo). Rozwijanie lepszej regulacji emocjonalnej a psychoterapiaKlienci zgłaszający się na psychoterapię często doświadczają trudności, u podłoża których leży rozregulowany system emocjonalny. Depresja czy stany lękowe są związane z próbami regulacji negatywnych stanów emocjonalnych. Psychoterapeuta pomaga klientowi docierać do emocji, wzmacniać je kiedy emocje są nadmiernie „przyciszone” i opanowywać reakcje emocjonalne, dystansować się od emocji, w sytuacji gdy emocje zalewają, są zbyt hałaśliwe. W tym celu terapeuta może np.:uczyć klienta uświadamiania sobie emocji, wyrażania ich i podejmowania działania związanego z pojawieniem się danej emocji;kierować uwagę klienta na doznania płynące z ciała ponieważ są one wskazówkami dotyczącymi emocji (ciało daje bezpośrednią informację o przeżywaniu - odruchowo się kulimy, zaciskamy pięści, pojawia się czucie różnych rzeczy w brzuchu, czy gardle)pomagać tworzyć dystans wobec emocji;uczyć klienta strategii kojenia, uspokajania samego siebie.

Umiejętność rozpoznawania własnych emocji jest jedną z cenniejszych umiejętności życiowych. Osiągnięcie stanu samokontroli emocjonalnej pomaga pokonać lęk lub opanować złość i gniew. Zarządzanie emocjami pozwala odpowiednio zareagować wszędzie tam, gdzie emocje nas z identyfikacją własnych emocjiCzy masz czasami uczucie, że emocje Cię zalewają i tracisz nad sobą kontrolę? Nie wiesz już, co tak naprawdę czujesz i co się z Tobą dzieje. Sto myśli kłębi Ci się w głowie i w żaden sposób nie potrafisz uspokoić tego wewnętrznego rozedrgania. Myślisz, że oszalałaś. Pragniesz odzyskać kontrolę nad swoim wnętrzem, ale nie wiesz, w jaki sposób to taki stan nie jest Ci obcy, to prawdopodobnie nigdy nie zastanawiałaś się nad tym, co to jest zarządzanie emocjami. Być może masz trudności z identyfikacją własnych emocji, z ich rozpoznaniem i problem bierze się stąd, że w przeszłości byłaś zmuszana do wyrażania emocji nieadekwatnych do tego, jak się faktycznie czułaś. Mogłaś też być zachęcana do odczuwania poczucia winy z powodu emocji, które próbowałaś wyrażać. Twoje pragnienia i emocje, które o nich mówiły, nie podobały się innym osobom. W związku z tym wytworzyłaś w sobie mechanizm obronny. Tłumiłaś emocje, albo zepchnęłaś je tak głęboko do podświadomości, że nie tylko inni już ich nie widzieli, ale także Ty sama przestałaś pozwalać sobie na odczuwanie czegokolwiek. Wyłączyłaś swoje emocje, jak lampkę nocną i dlatego dziś tak trudno jest Ci zidentyfikować to, jak naprawdę się czujesz i jakie emocje Ci informacja jest taka, że ten stan można zmienić. Można na powrót włączyć to światło, dzięki któremu znów zaczniesz czuć i rozpoznawać swoje emocjami jest możliwe. Tylko skąd biorą się moje emocje?Emocje są odpowiedzią na myśli, które pojawiają się w Twojej głowie w związku z wystąpieniem określonej sytuacji. Pierwsze są okoliczności: jakaś sytuacja się wydarza i to wywołuje w Tobie określone myśli, interpretujące tę sytuację. W odpowiedzi na te myśli, pojawiają się > Myśli > EmocjeEmocje są więc psychologiczną interpretacją, w którą ubierasz myśli, związane z tym, co dzieje się w Twoim życiu. Są etykietą, którą nieświadomie przypisujesz temu, co myślisz o sytuacji, która akurat się dzieje. W ten sposób nadajesz jej znaczenie, jakie kiedyś zostało wgrane do Twojej opisany powyżej jest tak naprawdę chemiczną reakcją, zachodzącą w Twoim organizmie z szybkością błyskawicy. W Twoim ciele dzieje się coś, co jest kalką tych sytuacji z przeszłości, gdy byłaś zmuszona pohamować wyrażanie emocji, które nie podobały się innym. Ciało wiele pamięta. Ciało ma pamięć emocjami polega na zrozumieniu tego procesu i wykorzystaniu określonych myśli do zmiany emocji. Bo zauważ, że gdy zmienisz myślenie na temat określonej sytuacji, zmienisz też swoje emocje. Spróbuję Ci to wyjaśnić bardziej obrazowo. Rozważmy sytuację, w której boisz się psów, ponieważ, gdy byłaś dzieckiem, mówiono Ci, że psy gryzą. Nigdy nie dostałaś szansy na sprawdzenie tego w rzeczywistości, ponieważ odciągano Cię od każdego napotkanego psa. Nie mogłaś go nawet pogłaskać, więc nie przekonałaś się, że miękkie futerko i wilgotny język nie chcą zrobić ci krzywdy. Gdy dziś widzisz psa, wychodzącego wprost na Ciebie zza zakrętu, w podświadomości pojawia się myśl „psy gryzą”, a w odpowiedzi na to pojawiają się określone emocje: strach i lęk. Jeśli mogłabyś zmienić tę myśl: „psy gryzą” na: „psy mnie lubią”, nie odczuwałabyś strachu, a tylko radość, związaną z możliwością wtulenia się w miękką, psią emocjami polega właśnie na zidentyfikowaniu swoich emocji w określonych sytuacjach i nadaniu im nowych etykiet. Zastąpieniu starych – chorych wzorców, nowymi – zdrowymi i adekwatnymi do sytuacji. Nie jest to łatwe. Wymaga długiej pracy i doskonałego poznania siebie. Jednak zrozumienie, jak to w rzeczywistości działa, jest już pierwszym krokiem na drodze do zbudowania swojego silnego, emocjonalnego „ja”.Sposoby na rozpoznawanie własnych emocjiJest właściwie tylko jeden skuteczny sposób rozpoznawania własnych emocji. Jest to wychwytywanie różnych stanów emocjonalnych i zadawanie sobie pytań, czego one dotyczą. To taka autoanaliza emocji, których doświadczasz. Ta metoda pozwala uświadomić sobie własne emocje i je identyfikować w taki sposób, aby z czasem nauczyć się działać tuż przed wystąpieniem emocji i kierować myśli w stronę emocji pozytywnych, zamiast negatywnych, które niszczą. Takie zarządzanie emocjami pozwala z czasem osiągnąć całkiem niezłą świadomość własnych stanów emocjonalnych. Uczy je identyfikować i zmniejszać te, które są niechciane, jak na przykład lęk, czy coach, regularnie pracuję z moimi Klientkami nad zarządzaniem emocjami. Wiesz, jak to jest – zapisujesz się na sesję z myślą, że będziesz pracować nad konkretną zmianą życiową, a potem pojawiają się emocje i okazuje się, że nie możesz ruszyć dalej, jeśli ich nie przepracujesz. Zresztą, zmiana emocji na wspierające, to także zmiana Twojego życia na lepsze. Jeśli czujesz, że powinnaś przyjrzeć się swoim emocjom, możesz to zrobić podczas darmowej konsultacji ze zapobiegać silnemu „rozkręceniu się” emocji, których nie chcemy. Weźmy na przykład lęk. Gdy już wiesz, jaka sytuacja wywołuje w Tobie lęk, to możesz tak pokierować swoimi myślami, które pojawiają się w tej konkretnej sytuacji, żeby ten lęk ograniczyć. Złapany na samym początku, tuż po pojawieniu się myśli, będącej reakcją na wystąpienie określonej sytuacji, może zostać zminimalizowany. Wymaga to zmiany stereotypowych myśli, pojawiających się w Twojej głowie i praktyki. Nic nie zmieni się samo, dopóki nie podejmiesz działania i nie postarasz się być w tym działaniu pomyśleć „ten pies mnie ugryzie”, możesz zupełnie zignorować obecność psa poprzez zajęcie myśli czymś innym. Możesz wykonać jakąś czynność, która zajmie cię na tyle, że odwróci Twoją uwagę od psa, którego się boisz. Możesz chwycić za telefon i do kogoś zadzwonić, albo przeskrolować Facebook w poszukiwaniu czegoś, co skieruje twoje myśli na inne tory. Dobrym sposobem jest też szybki dostęp do muzyki. Gdy włożysz słuchawki do uszu i posłuchasz ulubionych dźwięków, Twoje myśli popłyną w całkiem innym kierunku. Polecam Ci moją ulubioną Susan Wong. W towarzystwie jej głosu, szybko odwrócisz swoją uwagę od niechcianych częściej będziesz ćwiczyć zarządzanie emocjami w ten sposób, tym szybciej zauważysz efekty. Pytaj siebie, co czujesz. Analizuj sytuacje, które Cię spotykają. Rozkładaj je na czynniki pierwsze i sprawdzaj swoje stereotypowe myśli. Skąd wiem, że psy gryzą? Czy to jest fakt, czy komunikat, który kiedyś otrzymałam? Im więcej wiesz o swoich emocjach, tym łatwiej złapiesz je na gorącym uczynku. Taka świadomość własnych stanów emocjonalnych, pomaga kierować nimi w określony sposób, zmniejszając emocje, których nie sądzisz, czy jesteś w stanie identyfikować własne emocje? Czy może zarządzanie emocjami w ten sposób wydaje Ci się całkowicie niemożliwe?

Stephen Covey to konsultant biznesowy, też ojcem dziewięciorga dzieci i dziadek… 51 wnucząt. Godził z sukcesem życie zawodowe i rodzinne, przyznawał się otwarcie do swojej wiary. A co nam daje 7 nawyków Coveya w konfliktach? Jak je wykorzystać? Dla mnie to jeden z najbardziej spójnych życiowo i zawodowo autorów. Jeśli jeszcze nie znasz jego książki „7 nawyków szczęśliwej rodziny” to bardzo polecam! Nawyk 1 – Bądź proaktywny W nawyku pierwszym chodzi o przejmowanie inicjatywy. Osoby, które podejmują działania, zamiast czekać na mannę z nieba są skuteczniejsze i szczęśliwsze. Czyli chodzi tutaj np. o wyciąganie ręki do zgody, inicjowanie rozmów na ważne tematy, godzenie się, przepraszanie, miłe gesty, spontaniczne działania na rzecz bliskich. Badania nt. szczęśliwych związków pokazały też, że im częściej pary podejmują tzw. działania reperacyjne po kłótni (John Gottman), czyli działania na rzecz pogodzenia się, tym większą mają szansę na trwały i dobrze funkcjonujący związek. Nawyk 2 – Zaczynaj z wizją końca Mój Mąż ostatnio spytał mądrze – „Ok, czego nauczyliśmy się z tej rozmowy?”. Myślę też, że warto też pytać siebie przed rozmową, tym bardziej, jeśli temat jest trudny: Po co to robię? Co chcę osiągnąć przez tą rozmowę? (Zgodę? A może chcę tylko przekazać moje zdanie?) Czy to dobry moment na rozmowę? Co stanie się, jeśli nie osiągniemy porozumienia? Czy biorę pod uwagę inne opcje? Jakie jest moje minimum i maksimum w tej sprawie, na które mogę się zgodzić? Nawyk 3 – Najpierw rzeczy najważniejsze Zdarza Ci się czasami zaczynać rozmowę o wynoszeniu śmieci, a kończyć na tym, że „nie zwracasz na mnie uwagi, w ogóle mnie nie szanujesz i na pewno nigdzie nie pojedziemy na wakacje”? Tego się jeszcze uczę: Jedna rozmowa, jeden temat. Najpierw to, co najważniejsze. Szczególnie, jeśli w określonym momencie mamy ograniczony czas na rozmowę. Mamy zgodę w jednej kwestii? Ok, kolejny wątek. Wynika to z różnic między tzw. stylami konwersacyjnymi kobiet i mężczyzn. Świetnie pisze o tym Deborah Tannen w książce „Ty nic nie rozumiesz”: kobiety mogą poruszać wiele wątków w jednej rozmowie, mężczyźni preferują temat po temacie. Ten drugi styl zwłaszcza w konflikcie daje poczucie porządku w rozmowie i zauważania małych sukcesów po drodze. Nawyk 4 – Myśl w kategoriach wygrana – wygrana Czasami w złości zalewają nas emocje tak, że już nie pamiętamy, o co się kłócimy lub jak ważne jest to dla nas, ale chodzi o to, żeby wygrać. Tylko że samo poczucie „wygranej” jest smutne i puste, kiedy przy okazji bliscy odwracają się od nas. Mamy rację, ale co z nią zrobimy? Czy nie chcielibyśmy zamiast tego mieć zrozumienia, poczucia bycia wysłuchanym? „Można mieć żonę albo rację” – usłyszałam od pewnego zakonnika. Postawa wygrana-wygrana to po pierwsze szukanie wartości i potrzeb, które są ważne dla wszystkich stron konfliktu. A potem rozwiązań, które zaspokoją te potrzeby. Nawyk 5 – Staraj się najpierw zrozumieć. Czyli po prostu więcej słuchaj, by rozumieć, co dla drugiej osoby jest ważne w danej sytuacji. Dla mnie najtrudniejszy z nawyków, bo czasami jestem zbyt zajęta…. słuchaniem siebie! Nawyk 6 – Synergia – tworzenie nowych rozwiązań Czasami w konflikcie skupiamy się na czarno-białych rozwiązaniach. Może być tak lub tak. Pamiętacie przykład z wakacjami z tekstu o stylach konfliktów? Jedziemy w góry albo nad morze. Ale może jest jakieś inne miejsce, gdzie dobrze odpoczniemy? Święta u twoich Rodziców albo moich? Może w tym roku spędzimy je u siebie? Synergia to też docenianie różnic: „Widzisz to inaczej? Świetnie! Pomóż mi to zrozumieć„. Bo jeśli nic się nie zmienia po naszej rozmowie, to znaczy, że może nie była to prawdziwa rozmowa. Synergia to angażowanie wszystkich stron konfliktu w jego rozwiązanie. Zawsze dużo dowiaduję się o sobie i innych, kiedy pytam – czego jeszcze możemy spróbować w tej sytuacji? Nawyk 7 – Ostrzenie piły. Było sobie dwóch drwali, którzy ścinali drzewo w lesie. Jeden ciężko i nieustannie pracował, a drugi często robił sobie przerwy. Po całym dniu okazało się, że ten, który robił sobie przerwy ściął… więcej drzewa. Dlaczego? Bo w czasie przerw ostrzył piłę. Covey przytacza tę historię, mówiąc o ładowaniu konta emocjonalnego, czyli zauważaniu i pielęgnowaniu pozytywnych elementów relacji. Czyli jeśli akurat się nie kłócimy, warto chwalić i podkreślać, co druga osoba robi dobrze, jak ważna jest dla nas, co lubimy w naszej relacji. Zbieramy w ten sposób wzmacniające punkty na trudne czasy. Który z nawyków zastosujesz? Jeśli jeszcze nie dostajesz moich błysków, o tym jak lepiej kochać siebie i innych, zapisz się tutaj, znajdziesz tam też bonusowe materiały o dogadywaniu się w rodzinie. W grupie „Rodzina z błyskiem w oku”, pojawiają się też ćwiczenia i live`y, temat na kwiecień: emocje i konflikty (#kwiecien). Szczegóły tutaj.

Emocje – co to takiego? Jaka jest funkcja emocji i jaką rolę odgrywają w naszym życiu? Jak powstają? Jakie są podstawowe podziały emocji? „Co z tego, że mamy XXI wiek i coraz lepsze technicznie cywilizacje, kiedy nie potrafimy dotrzeć do drugiego człowieka, a rozwój emocjonalny i duchowy większości ludzi pozostaje w epoce kamienia łupanego.” – Woody Allen Emocje – co to takiego? Definicja emocji. Używając w życiu codziennym słowa „emocje” rozumiemy różne zjawiska i stany. Ale okazuje się, że nie tylko w języku potocznym te rozróżnienia nie są wyraźne, definicje w psychologii także nie są do końca jednoznaczne (1). Naukowcy starają się odpowiedzieć na pytanie: czym różnią się emocje, uczucia, nastroje, itp? Czy robienie takich rozróżnień ma sens? Psychologia emocji poszukuje odpowiedzi na takie pytania. Słowo “emocja” pochodzi od łacińskiego “e movere”, co znaczy “poruszać, w ruchu”. Emocje zawierają informacje dotyczące naszych potrzeb (2). Rozwinęły się one w toku ewolucji, umożliwiając nam ich zaspokajanie. Tak na przykład lęk jest wiadomością o zagrożonej potrzebie bezpieczeństwa, wstyd – wartościowości, a wyrzuty sumienia mówią nam, że zachowaliśmy się niezgodnie z własnym kodeksem moralnym (potrzeba spójności swojego zachowania z tym, co o sobie myślimy, naszymi wartościami i wizją tego, jakimi chcielibyśmy być ludźmi). Emocje – co to takiego? Emocje – co to takiego? W jaki sposób na nas działają? Emocje niosą za wpływają na naszą fizjologię, myśli oraz zachowanie. Przykładowo pod wpływem złości nasze ciało się napina (fizjologia), może pojawić się interpretacja w naszej głowie (myśl), że ktoś robi mu na złość, a my zaczynamy krzyczeć (zachowanie). Emocje mogą być wywołane nie tylko przez zdarzenie zewnętrzne. Wręcz przeciwnie, wywoływane są często przez zdarzenia wewnętrzne (wspomnienia, wyobrażenia, fantazje), nie mające nic wspólnego z rzeczywistoscią (4). Przykładem tego może być sytuacja, kiedy jeden z małżonków podejrzewa drugie o zdradę, nie mając na to żadnych dowodów. Jest to tak zwana „chorobliwa zazdrość”, czyli taka, która pojawia się w wyniku jedynie fantazji. Ludzie różnią się pod względem świadomości, i umiejętności rozpoznawania i nazywania swoich doznań, oceny doświadczenia emocjonalnego oraz strategii radzenia sobie z nimi. W podobnej sytuacji różni ludzie przeżywają inne emocje, ponieważ w różny sposób interpretują to, co sie stało (3). To jeden z powodów, że w podobnej sytuacji ludzie zachowują się w różny sposób. Pokazuje to, że emocje nie mają charakteru uniwersalnego. Przykład różnych interpretacji i różnych reakcji emocjonalnych można zobrazować sytuacją, kiedy dwie osoby mają omówić prezentację, którą wspólnie przygotowali i jedna z osób czuje przerażenie i zniechęcenie (“nie powiem nawet jednego składnego słowa, skompromituję się”), a druga ekscytację i nadzieję (“to szansa pokazania siebie i zaistnienia przed zarządem”). Dla jednej z osób będzie to zatem dystres dla drugiej eustres (zobacz artykuł o stresie). Te różne interpretacje w różny sposób wpłyną na emocje, fizjologię i zachowanie tych dwóch osób. Kiedy doznajemy jakiejś emocji, łatwo nam uwierzyć, że są odpowiedzią na rzeczywistość, jednak w rzeczywistości często się mylą i wyrażają raczej nasze interpretacje tej rzeczywistości. Każdy z nas nie raz przeżył sytuację, kiedy zezłościliśmy się i wybuchnęliśmy agresją bez powodu, albo wycofaliśmy się niepotrzebnie z powodu silnego lęku, itp. Po takiej sytuacji pojawiają się wyrzuty sumienia, które zwykle mówią nam, że zachowaliśmy się niezgodnie z tym, jak chcielibyśmy postępować (możemy te wyrzuty przeżyć lub jakoś sobie nasze zachowanie usprawiedliwić (zmienić interpretację), aby zmniejszyć wstyd). Emocje – co to takiego? Jak dzielimy emocje? Emocje dzieli się między innymi na: -przyjemne i nieprzyjemne (czasami ten podział brzmi “pozytywne i negatywne”). Nieprzyjemne emocje pełnią ważną rolę w naszym życiu, ponieważ informują nas o niezaspokojonych potrzebach, o tym, że w naszym życiu dzieje się (lub tylko wyobrażamy sobie, że dzieje) coś ważnego i niedobrego (2). -podstawowe i – do podstawowych zaliczany jest strach, smutek, złość, zaskoczenie, obrzydzenie (wstręt) i radość. Pozostałe emocje są uważane jako mieszanka emocji podstawowych (np. zachwyt jest mieszanką zaskoczenia i radości) lub odcienie emocji (irytacja i wściekłość są odcieniami złości). -emocje pierwotne i wtórne – w skrócie można powiedzieć, że emocja wtórna pojawia się na emocję pierwotną lub po emocji pierwotnej (np. złościmy się, ponieważ nie akceptujemy swojego lęku “to oznaka tchórzostwa”) Podziałów takich jest bardzo dużo i pewnie za jakiś czas o najciekawszych napiszę w osobnych postach. Emocje – co to takiego? Podsumowanie Emocje są bardzo ważnym czynnikiem naszego życia i niezależnie od tego, czy tego chcemy, czy nie, odgrywają bardzo ważną rolę w naszym życiu. Wiedzę o nich między innymi szeroko wykorzystuje się w reklamach, które wpływają na nas, pokazując pewne produkty jako najlepsze, niezawodne, elitarne, zwiększają naszą atrakcyjność, przepyszne, zdrowe, zgodne z naszym idealnym wizerunkiem siebie lub wartościami. Pod wpływem reklam podejmujemy decyzje wierząc, że były bardziej racjonalne, niż w rzeczywistości. Nierzadko dzieje się tak, że emocje zmieniają naszą motywację, utrudniają i ułatwiają działanie, powodują nieracjonalne zachowania, wpływają na nasze decyzje i postawy i wybory. Rozumienie ich jest jednym z elementów zdrowia psychicznego. Warto zatem poznawać nasze emocje, aby poznawać i zdobywać świadomość siebie, swoich zachowań i wyborów, czyli zwiększać swoją inteligencję emocjonalną. Zobacz też artykuł: Do czego słuzą emocje. Jaką pełnią funkcję w życiu. (tutaj) Źródła: 1. Frijda, N., Różnorodność afektu: emocje I zdarzenia, nastroje I sentymenty., W red. Ekman, P., Dawidson, R. J., wyd. GWP, Gdańsk, 1998 2. Williams, M., Teasdeale, J., Segal, Z., Kabat-Zinn, J., Świadomą drogą przez depresję, Wyd. Czarna Owca, Warszawa, 2009 3. Leachy, R. , Tirch, D., Napolitano, L., Regulacja emocji w psychoterapii. Podręcznik praktyka. Wyd. WUJ, Kraków, 2014 4. Ekman, P., Nastroje , emocje I cechy., W red. Ekman, P., Dawidson, R. J., wyd. GWP, Gdańsk, 1998

Zalewają nas informacje. Są wszędzie. Opinie, podejrzenia, sugestie, aluzje, fakty i tezy, wszystko miesza się w jednym szalonym kotle. Nic wiec dziwnego, że łatwo rozprzestrzeniają się idee wadliwe, bzdurne lub wręcz szkodliwe. Wzmacnia to jeszcze jedno z licznych ograniczeń naszej pamięci, „niepamięć źródła”. Sprawia ona, że po jakimś czasie nie jesteśmy w stanie dobrze rozróżnić między czymś, o czym tylko usłyszeliśmy, a czymś co udało nam się potwierdzić. Pojawia się więc pytanie – jak rozpoznać, że dana rzecz jest prawdziwa? Na czym się opierać? Lubię dyskutować. Tak, wiem, wielkie zaskoczenie, prawda? :) Ale na serio, lubię to, uważam to za intelektualną rozrywkę. Z tego powodu bardzo bym chciał, aby dyskusję, w których biorę udział były na pewnym poziomie, by opierały się na sensownych, uzasadnionych argumentach. Taka dyskusja jest po prostu większym wyzwaniem i bardziej przyjemna. Zmusza do myślenia, weryfikacji argumentów, pozwala się czegoś nauczyć, ewentualnie zmienić zdanie, daje też sporą satysfakcję. Niestety, uczestnicząc w wielu dyskusjach, nabrałem głębokiego żalu do faktu, że jako społeczeństwo nie mamy specjalnego uznania dla debaty. Różnimy się tym bardzo od krajów anglosaskich, gdzie debaty są istotna częścią nauki szkolnej i uniwersyteckiej, a kluby debat pozwalają na polerowanie umiejętności (i mogą być przepustką np. do kariery politycznej). Jednym z podstawowych braków, jakie mamy, jako społeczeństwo, jest wspomniany brak rozróżnienia miedzy jakością informacji. Opowieść sąsiada jest dla nas równie wiarygodna, jak analiza naukowa. Artykuł z ideologicznego tygodnika jest warty tyle samo, co raport niezależnego, międzynarodowego urzędu. „Moje widzimisie” jest porównywalne z twardymi faktami. Dlatego chciałem jasno powiedzieć: te rzeczy NIE SĄ sobie równe. Istnieje coś takiego jak hierarchia dowodów. Dopiero na jej szczycie stawiamy tzw. twarde dowody – i to one stanowią złoty standard argumentacji. Taka lista nie będzie pełna – zwłaszcza na niższych poziomach można dodać wiele wariantów. Wystarczy jednak wprowadzenie do tematu. Dowody można podzielić na trzy główne kategorie, o rosnącej sile: przesłanki, umiarkowane dowody i twarde dowody. Można również postarać się je przedstawić hierarchicznie w ramach tych kategorii. Poniżej znajdziesz propozycję takiego zestawienia. Przesłanki: Najsłabszej jakości dowody. Przesłanki dają podstawę by o czymś mówić i z braku lepszych dowodów muszą wystarczyć, ale nie mają żadnej mocy w porównaniu z dowodami wyższej kategorii. 1. Anegdoty – czyli historie i opowieści, rzeczy które zasłyszałeś, które przydarzyły się Tobie, Twoim znajomym, znajomym Twoich znajomych, itp. Anegdoty, wbrew potocznemu rozumieniu, nie muszą być zabawne, mogą być tragiczne. To jednak wciąż po prostu historie i opowieści. Pamięć płata nam figle, historie i opowieści lubimy ubarwiać, mieszać z innymi, mylić. Nawet swoje własne doświadczenie możemy po prostu błędnie interpretować. Dlatego anegdoty stanowią dowody absolutnie najniższej kategorii – choć, emocjonalnie, będą one dla nas zwykle najsilniejsze. 2. Twierdzenia logiczne – twierdzenia wysnute z czystej logiki mogą się wydawać sensowne, jest jednak bardzo prawdopodobne, że opierają się na wadliwych lub nieprawdziwych przesłankach i jako takie, nie będą wiarygodne. 3. Raporty prasowe, artykuły, filmy dokumentalne – niestety, ale media dbają głównie o oglądalność, sprzedaż i reklamy, a nie o fakty. Dlatego fakt, że coś przeczytałeś w książce, artykule, zobaczyłeś w filmie, nawet jeśli film pretendował pod dokument lub film naukowy, nie mówi nic o wartości tej treści i jej wiarygodności. Oczywiście, taki film może być wskazówką – ale zawsze należy wtedy sprawdzać źródła. PS. Artykuły w tym punkcie odnoszą się do artykułów prasowych, popularnych, itp. Artykuły publikowane w pismach typu peer review to szczególny przypadek. To gazety nie piszą samej prawdy i tylko prawdy? II. Umiarkowane dowody: Umiarkowane dowody zwykle wykazują, że coś miało miejsce. Problemem może być jednak interpretacja tego czegoś, lub fałszywy kontekst mu nadany. Dla przykładu, zdjęcie bomby może pokazywać, że gdzieś było coś co wyglądało jak bomba i prawdopodobnie było bombą. Ale zdjęcie bomby z Syrii można przedstawić jako zdjęcie bomby z Ukrainy. Albo może to być zdjęcie akcesorium z filmu, a nie prawdziwej bomby. Zdjęcie dziwnego światła na niebie jest po prostu zdjęciem dziwnego światła, nie jest, samo w sobie, dowodem na UFO. Itp. – zdjęcia, nagrania audio, autoryzowane wywiady, itp. – mówią że coś miało miejsce, ale warto zwracać uwagę na łatwość nadinterpretacji czy manipulacji. Pamiętaj, że samo przypisanie do czyjegoś zdjęcia cytatu nie znaczy jeszcze, że ten cytat faktycznie do tej osoby należy :) 5. Raporty mniejszych organizacji – im mniejsza organizacja, tym niestety większa szansa, że dla rozgłosu i ideologii będą naginali fakty. Np. Centrum Adama Smitha, publikująca raporty . wolności podatkowej, uparcie odmawia ujawnienia metodologii w oparciu o której wyliczają swój „dzień wolności podatkowej”, co niestety podważa ich wiarygodność. Takie raporty mogą być pewną wskazówką, ale warto je traktować z pewnym dystansem. 6. Prior probability – „uprzednie prawdopodobieństwo”, zestaw twardych dowodów, które mówią o prawdopodobieństwie zaistnienia danego zdarzenia, ale nie weryfikują tego zdarzenia bezpośrednio. Zdarzenie wybitnie mało prawdopodobne w świetle prior probability może wystąpić -ale szanse na to są skrajnie niewielkie. Zdarzenie wybitnie prawdopodobne w świetle prior probability wciąż nie musi zaistnieć. Dla przykładu – byłoby wybitnie prawdopodobne, że danego dnia (powiedzmy wypiłem kawę. Piję dużo kawy, praktycznie codziennie, prior probability tego, że danego, dowolnego dnia wypiłem kawę jest bardzo wysokie. Ale mógł mi się też zdarzyć dzień, kiedy jednak kawy nie wypiłem (bo np. robiłem sobie kilka dni przerwy), więc sam argument o prior probability nie jest wystarczający by stwierdzić z pewnością, że w dniu wypiłem kawę. Brak Ci twardych argumentów? Zapraszam do biblioteki… III. Twarde dowody: W tej kategorii mieszczą się w zasadzie wyłącznie badania naukowe, oficjalne dane rządowe oraz dużych, niezależnych organizacji, itp. Oczywiście, dla badań naukowych, itp. także istnieje wewnętrzna hierarchia i postaram się ją w zarysie odtworzyć. W poważnej dyskusji, jeśli tylko są dostępne, liczą się w zasadzie wyłącznie takie argumenty i takie dowody. 7. Akta sądowe – podkreślam, akta, nie wyroki. Sąd może wydać wyrok absurdalny z perspektywy faktów i nauki. Natomiast jeśli w toku sprawy pojawiłyby się dowody niezgodne z prawdą, należy oczekiwać, że przeciwna strona przynajmniej spróbowałaby je podważyć, co też znalazłoby ujście w aktach. Mogą być od tego oczywiście wyjątki, dlatego akta są najsłabszym z twardych dowodów. 8. Badania naukowe – artykuły opublikowane w pismach typu peer review* (przechodzące tzw. recenzje koleżeńską), co pozwala na weryfikację jakości badani. Najlepiej, gdy dany wynik jest potwierdzony w kilku badaniach, prowadzonych przez niezależne ośrodki – to minimalizuje szanse błędu, artefaktu badawczego, itp. *Tego typu pisma to stricte pisma naukowe, takie jak np. „Nature” czy „Journal of Cognitive Psychology”. Przedruki z wielu z nich możesz znaleźć np. w Google Scholar, niektóre, wydane w formie tzw. otwartego dostępu, możesz znaleźć w internecie (np. tytuły wydawane przez PLOS), duża część jest niestety trudno dostępna dla „zwykłych śmiertelników”, gdyż dostęp do nich kosztuje i to dużo. Streszczenia artykułów – ich podsumowania – dostępne są zwykle za darmo (dużą ich bazę z zakresu medycyny, terapii, itp. znajdziesz na PubMed), ale pełne artykuły są płatne i potrafią kosztować nawet kilkadziesiąt dolarów. Rozwiązaniem są tu biblioteki uniwersyteckie, które mają wykupiony dostęp do takich baz, ew. warto się zaprzyjaźnić ze studentami lub wykładowcami – może ktoś użyczy swojego konta, a większość uczelni daje dla swoich uczniów i kadry dostęp do dużych baz płatnych publikacji naukowych. 9. Raporty i analizy – twarde dane rządów, instytucji publicznych i niezależnych, wiarygodnych organizacji pozarządowych. Rządy i instytucje publiczne zwykle nie mogą w takich raportach kłamać pod odpowiedzialnością karną. Duże, niezależne organizacje pozarządowe ryzykują zwykle zbyt dużo, ich wiarygodność jest zbyt cenna, dlatego również warto im bardziej ufać. 10. Próby kliniczne (w medycynie, psychologii, weterynarii, itp.) – wyższej jakości badania, prowadzone na dużych grupach, z zachowaniem odpowiednich wymogów metodologicznych, pozwalają na jasne stwierdzenie czy coś działa czy nie. Oczywiście mowa o rzeczach publikowanych w pismach typu peer review. 11. Metaanalizy i systematyczne przeglądy badań – najwyższy poziom jakości dowodów. Przegląd szerokiego zakresu badań w danym temacie i połączenie wyników biorące pod uwagę ich jakość (większe i lepiej zaprojektowane badania są cenniejsze niż kiepsko zaprojektowane i mniejsze). Oczywiście ideałem jest tu systematycznych przegląd prób klinicznych. Tego typu publikacje są bardzo silnym argumentem i naprawdę trudno je zbić (choć jest to możliwe). Oczywiście, metaanalizy i systematyczne przeglądy badań mają sens, jeśli są publikowane w pismach typu peer review. Co istotne -to, że coś jest twardym dowodem nie znaczy, że jest niepodważalne. Badanie czy raport rządowy też można podważyć. Należy jednak wskazać jego konkretne słabości, konkretne błędy metodologiczne lub nadinterpretacje, jakie zostały w nim zawarte. Takim podważeniem nie będzie jednak – nie może być – dowód niższej kategorii. Podziel się tym tekstem ze znajomymi:

Istnienie jest nacechowane różnymi emocjami – żyjemy i funkcjonujemy wśród nich. Każdego dnia towarzyszy nam szereg emocji. Emocje są w nas i nie możemy się ich wyrzec – rodzą się, dorastają i umierają razem z nami, są częścią naszego istnienia… Czym są emocje? Co to są emocje? Emocje to uczucia, odczucia, nastroje – to szereg świadomych i nieświadomych doznań, które powstają pod wpływem różnego rodzaju zdarzeń, poprzez świadome i nieświadome odbieranie wartości życia codziennego. Życie to uczestniczenie w procesie tworzenia, które przeplatane jest własnymi i cudzymi emocjami. Każdego dnia mamy kontakt z „czynnościami”, które wywołują u nas określony stany, odczucia – od stanu emocjonalnego podniecenia, po euforyczne rozgoryczenie. Tak więc na naszej drodze napotykamy na pozytywne i trudne emocje, a to, jak zostaną przez nas zinterpretowane, w jaki sposób będą przez nas odbierane wpływa na ich charakter. Jakie są rodzaje emocji? Pozytywne emocje to te, które są przez nas kojarzone z przyjemnymi odczuciami. Natomiast te trudne to te, które wywołują u nas smutek, żal – wszelaką przykrość, dyskomfort. To życie toczące się wokół nas w dużej mierze wpływa na treść emocji i na ich znaczenie. Gdy mówimy o świadomych emocjach, to mamy tu na myśli odczucia, które pojawiają się w określonych momentach, a my doskonale wiemy, że one się pojawią. Jest to niezwykła umiejętność interpretowania i postrzegania emocji. Wiemy kiedy się pojawiają i czego dotyczą. Jesteśmy świadomi w jaki sposób powstają i w jaki sposób je odbierać. Definiujemy i porządkujemy. Znamy te odczucia i wiemy, jak powinny być rozpatrywane oraz czego dotyczą. Natomiast gdy mówimy o emocjach nieświadomych, to mamy tu do czynienia z niekontrolowanymi emocjami, które powstają nagle. Nie jesteśmy ich w stanie przewidzieć, a praca nad nimi jest czasochłonna, ale warto zaznaczyć, że nie niemożliwa. Brak świadomości powstawania odczuć nie wyklucza nas z możliwości obserwowania i określania. Dzięki zaangażowaniu w samoobserwowanie i samozrozumienie zamieniamy nieświadomość w świadomość. Jak panować nas emocjami? Pamiętaj, że w codzienności częściej występuje nieświadomość niż racjonalne odczuwanie emocji. I tylko od nas samych zależy w jaki sposób je zinterpretujemy i czy pozwolimy, aby wpływały na nas destrukcyjnie. Jest to niezwykła umiejętność, którą należy nabyć, by to, co nietypowe i nieprzewidywalne nie wpływało na nas destrukcyjnie. Musimy nauczyć się obserwacji, definiowania i postrzegania, a w końcowym etapie świadomego odbierania. Od wczesnego dzieciństwa wielu z nas wypiera – wypiera emocje, które w pewny sposób nas kształtują. Szlifujemy wyparcie, tak jakby ono miało sprawić, że emocje całkowicie znikną. Zakładamy maski myśląc, że to jedyna i wspaniała droga do zakamuflowania tego, co nieoczekiwane i zbyt bolesne. Zaś to, co dzieje się w środku nas to wulkan emocji – gromadzimy i kolekcjonujemy je. Tłumienie emocji to nadanie granicy własnej energii. Świadome tłumienie w sobie emocji prowadzi do wielu patologii psychicznych. Energia karmiona ograniczeniami przybierze formę destruktywnej emocji. Czy mamy prawo uzewnętrzniać swoje emocje? Jedno jest pewne – nikt z nas nie ma prawa dusić się własnymi emocjami. Nikt z nas nie ma prawa wypierać i uciekać od samopoznania. Nikt z nas nie ma prawa dokonywać reżimu emocjonalnego. Tego typu destrukcyjne wypieranie kreuje obraz marionetek bez uczuć, funkcjonujących u boku bomby zegarowej. Przez lata nauczeni, że emocje powinny być schowane – bo w ten sposób będziemy postrzegani jako bardziej profesjonalni i bardziej inteligentni, racjonalni, a nawet idealni jest bardzo krzywdzące. Emocje są w nas i nie wiem, jak bardzo byśmy się starali to i tak nie uda nam się tego ukryć. Twarz bez wyrazu, ciało bez uczuć to na pewno nie właściwa droga życia w zgodzie ze samym sobą. Mamy prawo do każdej emocji, mamy prawo ją wyrazić i tym samym na jej treści pracować, tak aby stworzyć swój własny wartościowy świat. Jak kontrolować emocje? Na początek zaznaczę, że kontrolowanie nie jest surową dyscypliną, czy samowięzieniem. Kontrolowanie to przyzwolenie na wyrażenie emocji i ich obserwacja oraz głęboka interpretacja. Kontrola to piękno akceptacji, to zrozumienie procesów zachodzących wewnątrz nas. Kontrola to samobadanie i właśnie w tej formie powinniśmy rozpatrywać szereg emocji towarzyszących nam na co dzień. Zamiast pracować nad rolą strażnika, bądźmy i stańmy się badaczami. Porzućmy dawne krzywdzące ograniczenia i stańmy się inspektorami własnego wnętrza. Pamiętaj – każdy z nas potrzebuje samoświadomości, możliwości wglądu do samego siebie i poznania prawdy o samym sobie. To właśnie samoświadomość, czy samoobserwacja pozwoli nam uwolnić pojawiające się emocje i w pełni akceptować ich tymczasową obecność. Jak wpływać na swoje emocje? Poniżej przedstawimy kilka technik, które powinny stać się myślą przewodnią w trakcie badania własnych odczuć i emocji: SPOSÓB 1 – PRZYZWOLENIE Pozwól sobie na emocje – jesteśmy tylko ludźmi, a przejawianie emocji jest naszą ludzką cechą. Doświadczanie emocji jest naturalnym elementem życia każdego człowieka. Jest wpisane w nasze jestestwo. Jeśli wciąż będziesz się ograniczać to nigdy nie zrozumiesz siebie, nigdy nie staniesz się królem/ królową własnego wewnętrznego świata. Pozwól sobie doświadczyć emocji – poczuj je w sobie… SPOSÓB 2 – OBESRWACJA i ANALIZA Po tym, gdy już pozwolisz sobie poczuć emocje pójdź dalej i dokonaj analizy. Poczuj ich naturę, wartość i treść – rozważ ich genezę. Nie bój się notować i polemizować. Zadaj sobie kilka pytań: Kiedy najczęściej pojawiają się tak silne odczucia? Czy je rozumiem? Co próbują mi przekazać? Co dzieje się ze mną pod ich wpływem? Jaki mają charakter? To, co zaobserwujesz, zanotuj. Wnioski, które się pojawią, często mogą być dla Ciebie bardzo ważnymi odkryciami. Bezkrytyczna analiza, to świadomość własnego „Ja”. SPOSÓB 3 – OPANOWANIE i UZEWNĘTRZNIANIE W momencie poznania treści swoich emocji jesteś w stanie wprowadzić w życie odpowiednie kroki, by zmienić to, co niepożądane. Jesteś w stanie wypracować w sobie umiejętność kreowania i szerokiego mówienia o emocjach, które towarzyszą Ci w codzienności. Naucz się zatem wprost mówić o odczuciach, nie obawiaj się pogardy. Tylko ludzie odważni mówią o swoich emocjach. Jeśli czegoś się boisz – powiedz o tym nagłos. Jeśli dana rozmowa wiruje Twoimi emocjami – powiedz o tym. Określanie emocji i mówienie o nich prowadzi do ich opanowania. SPOSÓB 4 – NIE DZIAŁAJ W POŚPIECHU Jako samobadaniu i samoobserwcji wiemy, co dzieje się z nami, co dzieje się w naszym ciele, czy umyśle. Zachowaj harmonię – pozbądź się pośpiechu. Daj sobie czas… Zanim wypowiesz, czy uzewnętrznisz się dokonaj rozrachunku – poczekaj aż konkretnie sam/a przeanalizujesz burzę odczuć. Choć miałoby to trwać kilka minut, a rozmówca miałby zastanawiać, co się w tym momencie dzieje, to i tak warto mimo wszystko dać sobie przyzwolenie na chwilę zadumy. Odrobina czasu nie tylko pozwoli zdefiniować emocje, ale również je uspokoi. Na początku zawsze jest trudne dać sobie czas, ale potem staje się to łatwiejsze. Najważniejsze to wypracowanie nawyku chwilowej pauzy samobadania… SPOSÓB 5 – PRZYGOTUJ SIĘ Jeśli już wiesz, kiedy i w jaki sposób odczuwasz natłok emocji to warto się na to przygotować. Przygotuj się na to, co nieuniknione, a nawet przygotuj się na większą presję ze strony wewnętrznych odczuć. Świadomość ich wystąpienia da Ci szansę opanować to, co nosisz i działa destrukcyjnie. SPOSÓB 6 – PRZESTRZEŃ WERYFIKACJI Stwórz własna bazę, która będzie jednocześnie Twoją prywatną oazą. Oazą w której przemyślisz wszystkie, ale to wszystkie emocje, które spotykasz na co dzień. Ustal priorytety zmiany… SPOSÓB 7 – WIZUALIZUJ Jesteś w trakcie weryfikacji… Aby w pełni dopełnić ich poznanie, pozwól sobie na wizualizacje. Wyobrażaj sobie idealnego siebie – uporządkowującego emocje, panującego nad nimi. Jak wyglądasz? Co robisz? Co czujesz? Wizualizuj siebie pewnego i dominującego – pracuj nad własną samooceną. SPOSÓB 8 – WYCISZ EMOCJE W tym momencie będzie Ci potrzebny relaks. By dojść do tego momentu musisz być w pełni wyciszony/a i zmotywowany/a. Nigdy nie zapominaj o medytacji – to właśnie w niej możesz odnaleźć drogę do rozwiązania. Wczuj się w własnych oddech – opanuj technikę relaksu poprzez oddychanie. Jeśli zaś rozpiera Cię od środka jakaś wewnętrzna siła – zagospodaruj ją – bądź kreatywny/a – może taniec, śpiew… Twórczość wyzwala… Pamiętaj również o zimnym prysznicu, niech zimna woda ochłodzi gorączkę emocji. SPOSÓB 9 – ZMIENIAMY TRUDNOŚCI w POZYTYWY Zawsze pamiętaj o uśmiechu i pozytywnych myślach. Problemy z emocjami znikną, gdy odszukasz pozytywne myśli w nazbyt negatywnym świecie. Zawsze szukaj pozytywnych wartości. SPOSÓB 10 – ZMIENIAJ NAWYKI Od lat zakorzenione jest w nas to, co właściwe i to, co niewłaściwe. Czas na zmiany. Określ siebie – jak się zachowujesz i czy się z tym dobrze czujesz? Prowadź wewnętrzny dialog – nazywając emocje po imieniu. Polemizuj z dyskomfortem. Kiedy spotkasz się z własnym dyskomfortem twarzą w twarz, przekonasz się, że jest mniej niebezpieczny i przerażający, po prostu mniejszy, niż wydawał się wtedy, kiedy z całych sił starałeś/aś się go uniknąć. Nie unikaj emocji, po prostu zmieniaj nawyki. Gdy pomimo ciężkiej pracy i wszelkim staraniom nic się nie zmienia, a Ty wciąż tkwisz w martwym punkcie warto udać się na wizytę kontrolną do lekarza specjalisty. Przyczyną wewnętrznego chaosu mogą być problemy zdrowotne. Zanim rzucisz wszystko na swój wybuchowy charakter i chwiejną osobowość sprawdź, co się dzieje wewnątrz Ciebie – może warto przebadać wewnętrzny świat hormonów i dalej kontynuować plan kontroli własnych odczuć, ale tym razem już o wiele łatwiej, bo zdrowiej i w harmonii. Mimo, że w tym momencie poznaliśmy szereg sposobów na trudne i destrukcyjne emocje, to i tak pamiętaj, że Twoja droga rozpoczęła się właśnie teraz. Opanowanie umiejętności znoszenia dyskomfortu służącego zdrowej przemianie, to najtrudniejsze z zadań, które stoją właśnie teraz przed Tobą. W przeszłości pewnego rodzaju dyskomfort stanowił preludium do ustąpienia wewnętrznemu chaosowi, do tego, by emocje rządziły Tobą, a nie Ty nimi, ale właśnie teraz wszystko się zmieni i odmieni. Postaw pierwszy krok do zmiany – wszystko zaczyna się zmieniać zarówno wewnętrznie, jaki i zewnętrznie. Odzyskujesz swój integrowany świat emocji, w którym tylko Ty panujesz – świadomie panujesz… A w jaki Ty sposób radzisz sobie z emocjami? Co Ci pomaga, a co przeszkadza? Autorka: Agnieszka » O MNIE ODSZUKAJ RADOŚĆ W KILKU SŁOWACH - CZYTAJ i UCZ SIĘ DZIENNIK MIŁOŚCI WŁASNEJ „DZIENNIK MIŁOŚCI WŁASNEJ” to e-book dla każdego, kto chce zacząć siebie kochać. To propozycja dla wszystkich którzy pragną patrzeć na siebie oczami szacunku, zrozumienia, akceptacji i wdzięczności ❤❤❤ (więcej…) CZYTAJ ELIKSIR PEWNOŚCI SIEBIE ELIKSIR PEWNOŚCI SIEBIE, czyli jak pokonać wewnętrzne i zewnętrzne blokady? Istnieją takie momenty, w których z wielkim cierpieniem na duszy wątpimy w siebie. Nie czujemy się zbyt dobrze we własnej skórze, odczuwamy ucisk w gardle, nogi odmawiają posłuszeństwa, a serce zbyt szybko zaczyna bić. Człowiek sam ze sobą czuje się źle. A wszystko z powodu kulejącej pewności siebie, która daje o sobie znać, w takich momentach, które są dla nas nazbyt obciążające. Dlatego postanowiłam napisać książkę, która dokładnie zobrazuje, jak stać się pewnym siebie człowiekiem. (więcej…) CZYTAJ Źródła braku pewności siebie, czyli skąd u ludzi niskie poczucie wartości? „Źródła braku pewności siebie” to e-book dla każdego, kto chce wziąć pewność siebie w swoje ręce i podjąć decyzję, co dalej powinien z nią zrobić. To nade wszystko źródło schematów głęboko zakorzenionych w podświadomości. To prawda o tym skąd u ludzi niskie poczucie wartości, jak również o tym, co wpływało i wpływa cały czas na naszą pewność siebie. W e-booku: (więcej…) CZYTAJ TOXIC 2, jak poradzić sobie z miłością, która Cię niszczy? Toksyczna więź… Coraz bardziej świadomi, a jednak wciąż tak bardzo nieświadomi… Niestety wciąż zbyt wiele osób tkwi w toksycznych relacjach, całkowicie rujnując swoje zdrowie psychiczne. Nazbyt wiele osób wciąż nieświadomie oddaje swoje życie w ręce wampira emocjonalnego. Traci wszystko – szczęście, radość, poczucie bezpieczeństwa, spokój, swoje prawa, zdrowie i to wszystko w imię zasad, które zostały zbudowane przez toksycznego wampira. Jednak w życiu każdego z nas przychodzi taki moment w których pragniemy tylko jednego – wolności i rozumienia… Czy należysz do tych osób? (więcej…) CZYTAJ TOXIC, jak sobie radzić z osobami, które utrudniają Ci życie? Emocjonalnie wykorzystani… Emocjonalny wampir to szantażysta o wielu twarzach. Gra i wykorzystuje – owija sobie nas wokół palca i nawet nie wiemy kiedy, a już zachowujemy się tak, jak on sobie tego życzy. To nie Twoja wina!!! Emocjonalny szantażysta to cholerny manipulator – wykorzysta wszystko i wszystkich, by zdobyć to, co jest mu w danej chwili potrzebne. W nosie ma uczucia innych – najważniejsze to podbudowanie własnego ego… Najtrudniejszy moment naszego życia to ten, w którym w końcu zdajemy sobie sprawę z faktu, że ta osoba nas krzywdzi. Ciągła krytyka, obgadywanie, niedorzeczne plotki, brak szacunku, obojętność ze strony bliskich… Odczuwasz to u siebie w życiu? (więcej…) CZYTAJ CZARNA KSIĘGA PERSWAZJI Sztuka perswazji to sposób na życie… Choć mylona z manipulacją, to jednak jest bardzo daleka od tego postępowania… Perswazja to sposób przekonywania do własnych racji bez wpływu na zdrowie innej osoby. Pomaga dojść do konsensusu poprzez dyskusję zainteresowanych stron nad zaistniałym problemem – tym samym otwiera drogę do jego rozwiązania. Jest również nieodzownym czynnikiem łagodzącym wszelkie kłótnie, czy spory. Należy pamięć, że perswazja nie polega na zmuszaniu, jak to lubi robić manipulacja. Perswazja nigdy nie jest powiązana z kłamstwem, czy mówieniem nieprawdy. Skupia się przede wszystkim na argumentowaniu danych twierdzeń i postaw w sposób rzeczowy i kompetentny. …ale dość z teorią… Czas zobaczyć, czego nauczy nas CZARNA KSIĘGA PERSWAZJI… Publikacji pomoże przede wszystkim opanować bezcenne techniki życia wśród wielu różnych osobowości… (więcej…) CZYTAJ DEPRESJA NIEWIDZIALNY WRÓG DEPRESJA WCIĄŻ OBECNA… Do tej pory na temat depresji powstało wiele książek, jednak wszystkie „jakieś takieś”… Niby służą pomocą, a wciąż zbyt wiele w nich skomplikowanych terminów… Zbyt mało poradników – zbyt mało prostych przekazów… Dzisiaj chcę Ci przedstawić pozycję, która jest daleka od medycznych nierozumianych słów. Nie znajdziesz tu nic trudnego do zrozumienia. Ta książka jest napisana, by służyć i pomagać – ma zwiększyć świadomość samego chorującego, jak i jego najbliższych, którzy walczą razem z nim. (więcej…) CZYTAJ ZBURZĘ TEN MUR CZAS NA ZMIANY… Czy masz czasem tak, że gdziekolwiek się ruszysz, to napotykasz na mur? Próbujesz coś zmienić, coś osiągnąć, ale nic się nie zmienia? Jest pewien sposób na to… Czas zburzyć ten okropny mur, który przez lata budowany był przez porażki, negatywne myśli, krzywdzące opinie, brak pewności siebie, trudne dzieciństwo, okrutne utarte schematy… Wszystko, czego teraz potrzebujesz, to uświadomienie sobie, jak dotrzeć do własnego szczęścia. Dzięki tej książce odzyskać siebie – zrozumiesz i zaakceptujesz, a przede wszystkim nauczysz się prawdziwie żyć. Trener rozwoju osobistego pomoże Ci zrozumieć, co to znaczy żyć pełnią życia. (więcej…) CZYTAJ WŁADCA SŁOWA Władca słowa… Jak skutecznie i celnie wymierzać słowo, aby osiągnąć władzę nad ludzkimi emocjami? Książka, której opis właśnie czytasz, stawia sobie za cel dać Ci władzę nad ludzkimi emocjami. Będzie tu mowa o tym, jak możesz się nauczyć sięgać poza racjonalne motywy innych ludzi i oddziaływać bezpośrednio na ich instynkty, rozbudzając i rozpalając swymi słowami ich wyobraźnię. Pokażemy Ci, w jaki sposób, sięgając poza racjonalne motywy słuchacza, możesz rozpalać wyobraźnię samymi słowami. Czyli, w skrócie, dowiesz się przede wszystkim… Nauczy się – Jak bezpośrednio wpływać na ludzkie instynkty, emocje i wyobraźnię, sprawiając, że wszelkie Twoje sugestie staną się nieodparcie fascynujące, zniewalające i hipnotyczne? (więcej…) CZYTAJ POTĘGA ŻYCIA – Jak zacząć od nowa, nie zmieniając wszystkiego wokół? Każdy z nas w pewnym momencie swojego życia staje oko w oko z potrzebą zmiany, która często przychodzi niespodziewanie i od której tak naprawdę nie ma odwrotu. Zmiana dotyczy różnych sfer naszego życia, ale w dużej mierze będzie krążyć wokół wewnętrznej potrzeby natychmiastowej odmiany własnego losu… Wewnętrzny głos krzyczy: „muszę coś zmienić, bo inaczej zwariuję”… Zmiana jest nieunikniona, a Ty od dzisiaj stajesz się jej mapą i przewodnikiem… (więcej…) CZYTAJ

Emocje, uczucia, nastroje, namiętności towarzyszą nam stale i przenikają życie psychiczne człowieka. W człowieku są obecne cztery podstawowe emocje: radość, smutek, złość i strach. Na ich bazie, w zależności od percepcji, intensywności i natężenia danej emocji, powstaje wiele innych uczuć np. wesołość, nadzieja, ekstaza, wzruszenie, bezradność, współczucie, zawiść, irytacja, wściekłość, obawa, wzruszenie itp. Niektóry uważają, że z tej „wybuchowej” mieszanki czterech głównych emocji, rodzi się – miłość. Po co nam emocje? Dlaczego mamy emocje? Emocje „czynią nas ludźmi”, pomagają nam odczuwać. Emocje definiują nas jako ludzi i czujemy, kiedy mamy emocje. To głęboki, pierwotny sposób reagowania na rzeczywistość. Emocje są w pewnym stopniu wyznacznikiem naszego życia: to czy czujemy się dobrze czy źle, jakie mamy samopoczucie, rzutuje na wszystko co robimy. Emocje są ważnym sygnałem, pozwalają nam na orientację w środowisku. Dzięki emocjom możemy wiele reakcji wykonywać automatycznie i nawykowo. Ich źródłem są starsze ewolucyjnie obszary naszego mózgu. Emocje uznawane są za jeden z kluczowych mechanizmów adaptacji. Informują nas o istotności sytuacji i zdarzeń. Gdy pojawia się zagrożenie, czujemy strach, gdy coś bezpowrotnie utracimy, odczuwamy smutek. Emocje mobilizują nas do działania, na przykład ucieczki w sytuacji zagrożenia, ale pełnią też funkcję komunikacyjną. Emocje są podłożem uczuć, stanowią o naszej indywidualności. Korzystając z emocji jesteśmy wstanie tworzyć wspólnoty, nawiązywać relację z innymi ludźmi, walczyć kiedy jest taka potrzeba. Dzięki emocjom możemy rozwijać naszą duchowość, poszukiwać odpowiedzi na pytania egzystencjalne, rozwijać się i lepiej funkcjonować w społeczeństwie i otaczającym nas świecie. „KAŻDEMU WAŻNEMU wydarzeniu życiowemu towarzyszą emocje.” Czym są emocje? Istnieje wiele definicji czym są emocje. Ze względu na wielostronność i wielofunkcyjność bardzo trudno o jednoznaczną definicję. Obejmują one bowiem całą osobę ludzką i dotyczą stanu wewnętrznego człowieka oraz jego działań i zachowań. Wielu autorów i ekspertów z dziedziny psychologii ma swoje własne definicje. Według jednej z nich „emocja” [łac. emovere – „poruszać”] to system obejmujący uczucia, uznawane za składnik subiektywny, pobudzenie fizjologiczne wraz ze specyficzną ekspresją oraz zmiany zachowania. Dokładniej rzecz ujmując, emocje są subiektywnymi doświadczeniami wewnętrznymi, które obejmują zarówno „stan psychiczny”, jak również „stan fizjologiczny”. Przez „stan psychiczny” rozumiemy wewnętrzną etykietę poznawczą, której używamy. Na przykład wzruszenie, podniecenie, niepokój i gniew. Przez „stan fizjologiczny” rozumiemy powiązane odczucia fizyczne lub uczucia w naszym ciele. Na przykład przyspieszone bicie serca, wzrost poziomu adrenaliny, „motyle w żołądku”, gdy odczuwamy niepokój lub uczucie ciepła i ciśnienia wzrastające w nas, gdy jesteśmy źli. Aby doświadczyć emocji, obie te rzeczy muszą być obecne. I tak np. gdy mamy lęk wysokości, odczuwamy niepokój, jeśli towarzyszy temu „stan fizjologiczny”, taki jak np. szybsze bicie serca, przerywany oddech, duszność. Jednak gdy ćwiczymy i nasze serce bije szybciej i czasem brakuje nam tchu, to tego stanu nie określimy mianem „niepokoju”, bo nasz „stan psychiczny” nie postrzega tej sytuacji jako niebezpiecznej, bo wiemy, że te fizjologiczne zmiany są bezpośrednim rezultatem naszego wysiłku fizycznego. „Emocje to przeważnie krótkotrwałe zjawiska psychologiczne i fizjologiczne. Powstają w reakcji na to, co dla nas ważne”. Porzuć opisywanie emocji jako „dobre” lub „złe”. Wiele osób ma tendencję do skrajnego wartościowania i opisywania emocji jako „dobrych” lub „złych”. Za emocje „dobre” uznajemy np. radość, entuzjazm, podniecenie, zadowolenie, zachwyt, za emocje „złe” strach, złość, smutek, cierpienie. Jeśli przypisujesz emocjom atrybut „złe”, nastawiasz się od razu na odczuwanie jeszcze większej liczby negatywnych emocji. Po co oceniać swoje uczucia i etykietować je jako „złe”, a tym samym dodać dodatkowe nieprzyjemne emocje? Aby odzyskać kontrolę nad swoimi uczuciami, nie powinieneś w ten sposób wartościować i oceniać swoich emocji. Lepszym podejściem jest traktowanie wszystkich emocji jako „dobrych”. Co najwyżej Twoje emocje mogą być „przyjemne” lub „nieprzyjemne”. Charakterystyczne dla emocji „przyjemnych” jest wzbudzanie tendencji do podtrzymywania danej aktywności lub określonego kontaktu (z sytuacjami, przedmiotami), który te emocje wywoływały. Emocje „nieprzyjemne” mają za zadanie sprowokować nas do przerwania aktywności, która stała się ich przyczyną, bądź przerwania kontaktu ze źródłem tych emocji. Mogą one, też zwiększać motywację do kontynuowania wysiłków – wiąże się to z faktem, że przeszkody lub niepowodzenia mogą stwarzać dla nas zagrożenie. Jeśli nie jesteś przekonany, że emocje są „przyjemne” lub „nieprzyjemne”, a nie „dobre” lub „złe”, oto pewna analogia z użyciem fizycznego bólu, która może Cię przekonać. Wyobraź sobie, że przypadkowo dotknąłeś metalowego elementu w gorącym piekarniku. Co czujesz? Prawdopodobnie odpowiesz, że odczuwasz uczucie pieczenia lub bólu. Teraz co robisz, gdy poczułeś ten ból? Prawdopodobnie czym prędzej chciałbyś zabrać rękę z tego gorącego przedmiotu, aby powstrzymać dalsze oparzenia i uniknąć poważniejszych obrażeń. I w tym oto leży sedno. Czy to dobrze, że poczułeś ból? Tak, ponieważ zmotywowało Cię to do usunięcia ręki z gorącego przedmiotu, jednak ból jest zdecydowanie nieprzyjemny. Nasze emocje powinny być postrzegane w podobny sposób. Niektóre emocje są nieprzyjemne, jednak powinny nas zmotywować do działania. Na przykład, jeśli zależy Ci na dobrych ocenach możesz odczuwać strach i stres przed egzaminem. Strach jest nieprzyjemny jednak w tym przypadku może Cię zmotywować do nauki, abyś zdał ten test, do którego musisz podejść. „Nie ma czegoś takiego jak złe emocje. Każda emocja jest jak znak drogowy, który nas informuje. To są informacje”. 3 główne powody dlaczego mamy emocje: Istnieją trzy główne powody, dla których odczuwamy emocje: #1 Emocje pomagają nam zmotywować się do działania Emocje pomagają zorganizować nasze zachowanie i wprawiają nas w ruch, aby osiągnąć cel. Na przykład, jeśli przechodząc przez ulicę na zielonym świetle, zobaczysz, że w Twoim kierunku jedzie samochód, który wjechał na skrzyżowanie na czerwonym, prawdopodobnie dostrzeżesz niebezpieczeństwo, poczujesz strach oraz rzucisz się instynktownie do ucieczki, aby uniknąć śmierci. Jeśli zobaczysz osobę, która Ci się podobna, a którą chciałbyś poznać i zaprosić na randkę, to uczucie nadziei i sympatii może zmotywować Cię do tego, aby podejść i porozmawiać. Emocje są motorem wielu działań, które podejmujemy każdego dnia. #2 Emocje pomagają nam komunikować się z ludźmi Emocje pomagają nam komunikować się z innymi ludźmi za pomocą naszego zachowania werbalnego i niewerbalnego. Gdyby jesteś na kogoś zły, prawdopodobnie podniesiesz swój głos w rozmowie, wyprostujesz się i będziesz patrzeć oko w oko drugiej osoby. Z drugiej strony emocje, pomagają nam też rozpoznać, co czują inni. Na przykład, jeśli druga osoba patrzy na Ciebie, uśmiecha się i potakuje głową podczas rozmowy, prawdopodobnie będziesz to odbierać, że ta osoba Cię słucha i interesuje się tym, co mówisz. Na emocjach opiera się też empatia, czyli w uproszczeniu zdolność do współodczuwania stanów emocjonalnych drugiego człowieka. Empatia to integralna część naszego życia emocjonalnego. W temacie empatii sprawdź koniecznie: Empatia w biznesie fanaberia czy konieczność? #3 Emocje przekazują nam informacje o naszych preferencjach Emocje przekazują nam informacje o tym co lubimy, a czego nie lubimy. Obejmuje to różnorodne obszary, takie jak nasze zainteresowania, hobby, stosunek do sportu, pracy, którą lubimy bądź nie, preferencji dotyczących jedzenia, naszych wartości, stosunku do innych ludzi oraz tego jak chcemy być traktowani itp. „To nie emocje są winne, tylko to, co z nimi robimy”. Popularne mity na temat emocji Biorąc pod uwagę, że powszechne jest dla nas osądzanie naszych emocji, wiele osób ma fałszywe przekonania jeśli chodzi o emocje. Wokół emocji narosło sporo mitów i błędnych przekonań Oto najczęstsze mity na temat emocji: #1 W każdej sytuacji jest właściwy sposób odczuwania emocji Emocje i uczucia nie są „dobre” ani „złe.” Dostarczają nam one informacji o tym, jak widzimy konkretną sytuację. Różni ludzie odczują różne emocje w zależności od sytuacji ponieważ wszyscy mamy różne przekonania o sobie o innych i o tym, jak działa według nas świat. Nawet jeśli dwoje ludzi odczuwa tą samą emocję, możliwe jest, że intensywność tego odczuwania będzie się różnić. Na przykład podczas pogrzebu większość ludzi będzie odczuwać smutek, ale intensywność smutku będzie inna w zależności od tego, jak bliską mieliśmy relację z osobą, która zmarła. #2 Kiedy mówię innym, że czuję się źle, to pokazuje, że jestem słaby i niedoskonały Uczucia nie są oznaką słabości. Wszyscy z nas od czasu do czasu doświadczają nieprzyjemnych emocji i nie oznacza to, że jesteśmy słabi czy niedoskonali. Wyrażanie negatywnych emocji po prostu oznacza, że coś nam przeszkadza. #3 Negatywne emocje będą narastać, jeśli nie będziesz działać od razu To nie do końca prawda, emocje nie wzrastają w nieskończoność. Osiągają pewien szczyt, a następnie ustępują – „opadają”. #4 Negatywne emocje są złe i niszczycielskie To kolejny fałszywy mit. To nie emocje są złe czy destrukcyjne, ale zachowanie, które mogą powodować. Na przykład nadużywanie alkoholu, kompulsywne zakupy, podejmowanie nieuzasadnionego ryzyka itp. #5 Emocje pojawiają się spontanicznie bez powodu. Kolejny fałsz. Wszystkie emocje pojawiają się z jakiegoś powodu i są wynikiem naszej percepcji zdarzenia. Nic nie dzieje się bez przyczyny. #6 Niektóre emocje są całkowicie głupie i bezużyteczne Takie podejście jest również błędne. Wszystkie emocje dostarczają nam informacji, dlatego są bardzo przydatne. Emocje i uczucia pomagają określić co lubimy lub nie lubimy (na przykład, jakie jedzenie lubimy, jak chcemy być traktowani itp.), ułatwiają i usprawniają komunikację z innymi ludźmi (na przykład poprzez mimikę i wyraz twarzy, który pokazuje gniew lub zainteresowanie itp.) i pomagają nam przygotować się do działania (na przykład wspomniany już strach przed egzaminem motywuje nas do nauki lub ucieczki w sytuacji zagrożenia życia). #7 Jeśli inni nie zgadzają się z moim odczuciem, znaczy to, że jestem w błędzie Kolejny fałszywy mit. Nie ma dobrych ani złych emocji, więc emocje nie mogą być oceniane. Jeśli czujesz się w określony sposób, to właśnie to czujesz bez względu na to, co inni o tym myślą, czy mówią na ten temat. Pamiętaj, że każda osoba może odczuwać inną emocję przy tym samym zdarzeniu, bądź odczuwać tą samą emocję z różną intensywnością. #8 Inni ludzie wiedzą najlepiej, jak się czuję To oczywiście nie prawda. Ludzie widzą tylko Twoje zachowania, to co robisz, ale nie to, co czujesz. Tak więc, każda osoba jest najlepszym sędzią tego, jak się faktycznie czuje i jakie emocje przeżywa i odczuwa. #9 Wszystkie bolesne emocje należy zignorować, ponieważ są nieistotne Bolesne emocje są szczególnie ważne, ponieważ mogą pozostawiać znaczące blizny emocjonalne, które trzeba wyleczyć. Ignorowanie ich nie sprawi, że odejdą. Trzeba je przepracować i sobie z nimi poradzić. Jeśli nie jesteśmy wstanie tego zrobić samemu, w zależności od sytuacji, trzeba sięgnąć po pomoc specjalisty w tej dziedzinie np. psychologa, terapeuty itp. #10 Odczuwanie negatywnych lub bolesnych emocji oznacza, że jestem złym człowiekiem Ostatni fałszywy mit. Uczucia nie są jak cechy osobowości czy zachowania, więc negatywne emocje nie opisują nas jako ludzi. Ponadto wszyscy od czasu do czasu odczuwają negatywne emocje, takie jak wstręt, wściekłość czy rozdrażnienie, a wszyscy ludzie na świecie nie są „źli”. „Uczucia to stan ducha. Gdy to pojmiesz, zaczniesz rozumieć swoje emocje”. Jakie jest znaczenie emocji? Co znaczą poszczególne emocje? Teraz, kiedy już wiesz, dlaczego mamy emocje i jakie są popularne mity na ich temat, warto jest zastanowić się jaką informację przekazuje nam każda z emocji i jakie mogą być różne odcienie naszych uczuć. Przeważnie jesteśmy całkiem dobrzy w rozumieniu, dlaczego odczuwamy „przyjemne” emocje, gorzej rozumiemy po co nam „nieprzyjemne” emocje. Jakie są zatem „plusy” i „minusy” poszczególnych emocji? Ponadto każda emocja ma szereg słów – odcieni uczuć – które opisują intensywność emocji. Przekazują nam one również informacje, które są naszymi myślami, percepcją lub przekonaniami na temat danego wydarzenia. Strach Plusy: motywuje i pobudza do działania czy zmiany; rozwija, potrafi uratować życie w sytuacji zagrożenia, wzmaga adrenalinę, ostrzega, daje możliwość doceniania bezpieczeństwa i komfortu Minusy: stresuje, paraliżuje, ogranicza rozwój, może być niezdrowy, wywołuje chęć ucieczki, ogranicza wolność Odcienie strachu: obawa, przerażenie, panika, lęk, trema, niepewność, skrępowanie, konsternacja Złość Plusy: motywacja do działania, rozładowanie emocji, odreagowanie, oczyszcza, pokazuje, że komuś zależy, pozwala na szukanie alternatyw działania; powoduje wzrost adrenaliny, siły, energii; pozwala na uświadomienie sobie co jest ważne Minusy: brak racjonalnej oceny, blokada działania, utrata sympatii innych, utrata, osłabienie więzi, relacji; wypalenie; „złość piękności szkodzi” Odcienie złości: wściekłość, wkurzenie, irytacja, rozdrażnienie, wrogość, bunt, furia, niechęć, wstręt Smutek Plusy: refleksja, wyciszenie, zaduma, nabranie dystansu, pozwala bardziej doceniać radość, czas do wartościowania; poznanie/odkrycie wartościowych ludzi w naszym otoczeniu w sytuacjach trudnych; potrafi wzmagać twórczość Minusy: złe samopoczucie, fatalizm, skłonność do nałogów, pesymizm, brak energii do działania, depresja Odcienie smutku: melancholia, cierpienie, apatia, tęsknota, rozgoryczenie, zobojętnienie, żal, rozczarowanie, poczucie porażki, poczucie straty, bezradność, przygnębienie Radość Plusy: pobudza, wzmaga poczucie szczęścia, powoduje wydzielanie endorfin, przyciąga innych, wzbudza sympatię, wywołuje entuzjazm; witalność, odpręża wzmaga optymizm i pozytywne nastawienie Minusy: może powodować brak obiektywizmu, może sprawiać, że nie dostrzegamy ryzyka, może powodować rozkojarzenie, brak czujności, może irytować niektóre osoby. Odcienie radości: poczucie harmonii, szczęście, zachwyt, zadowolenie, błogość, rozkosz, ekscytacja, sympatia, spełnienie, spokój, rozanielenie, rozbawienie. „Emocje są jak dzikie konie, trzeba je w końcu uwolnić”. – Paulo Coelho Życie bez emocji byłoby raczej niemożliwe. Wiele osób umniejsza wagę i deprecjonuje emocje. Według takiego podejścia powinniśmy za wszelką cenę unikać i hamować emocje, w naszych działaniach, opierać się tylko na tym co racjonalne i logiczne, bo emocje mogą powodować kłopoty i „wywieść nas na manowce”. Jak ze wszystkim konieczna jest równowaga, oczywiście nie powinniśmy dopuszczać do tego, aby emocje „nas zalewały”, abyśmy tracili kontrolę nad naszymi stanami emocjonalnymi. Jednak próbując całkowicie odciąć się od emocji, tym samym rezygnujemy z ważnego źródła informacji i wiedzy oraz kluczowego narzędzia motywacji i mobilizacji. Brak samoświadomości, pracy nad rozwijaniem tzw. inteligencji emocjonalnej sprawia, że emocje rządzą wieloma naszymi zachowaniami. Ignorując siłę emocji, starając się je zdusić i nad nimi zapanować albo wyprzeć, możemy niechcący doprowadzić do sytuacji, w której nasze emocje mogą „wybuchnąć” w najmniej spodziewanym momencie. Psychologia posługuje się pojęciem dojrzałości emocjonalnej, w kierunku, której powinniśmy zmierzać. Jej przejawem jest świadomość i kontakt z własnymi emocjami oraz umiejętność zarządzania nimi. Kształtuje się w nas wówczas proces decyzyjny, bazujący na emocjach i myśleniu, jednocześnie mający wyraz w wolnej woli. Mamy wtedy poczucie, że to my wyznaczamy kierunki swojego działania. Emocje stanowią niezbędny element psychiki człowieka, służą przystosowaniu się do otoczenia, ukierunkowują nasze działania, pełnią ważną rolę w procesie uczenia się. Bez emocji nie potrafilibyśmy podjąć żadnej decyzji. Czasem podejmujemy decyzje lepsze i mądrzejsze, czasem gorsze. Nie odcinajmy się jednak od naszych emocji, wykorzystajmy jej jako naszego sojusznika, bo to od nas zależy czy będą nam w życiu pomagać, czy szkodzić. A ty co sądzisz o emocjach człowieka? Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzu.

Emocje towarzyszą nam już w łonie matki: odczuwamy jej emocje, jak również - choć nie zdajemy sobie jeszcze z tego sprawy - także coś odczuwamy. Emocje towarzyszą nam przez całe życie i są tak różnorodne, że czasami trudno je nazwać i zrozumieć. Są słabsze, silne, pozytywne, negatywne. Emocje niejako "malują" nasze życie: nadają mu kolorów ale i sensu. Procesy emocjonalne i ich podziałJeśli chcemy mówić o emocjach, najpierw należy wyjaśnić pojęcie procesów emocjonalnych - są to procesy psychiczne, które obejmują reakcję naszego organizmu na daną osobę, przedmiot, czynność, zjawisko, sytuacje. Określają niejako nasz stosunek do niej. Procesy psychiczne dzielą się na: uczucia, afekty, emocje. Warto poznać lepiej te - uczuciem nazywamy stan psychiczny, wyrażający nasz stosunek do danej sfery naszego życia: konkretnej osoby, przedmiot, sytuacji, zjawiska itp. Uczucie jawi się do kogoś lub czegoś, np. kochamy kogoś (uczuciem jest miłość), nie znosimy czegoś (uczuciem jest nienawiść). To coś, co czujemy względem - emocja to względnie nietrwałe uczucie, zwane również stanem afektywnym, żywione wobec kogoś, czegoś, jest silnie zabarwione pozytywnie lub negatywnie, poprzedzone konkretnym wydarzeniem i związane z zachowaniem, np. strach jest emocją: zobaczyliśmy groźnego psa (wydarzenie), poczuliśmy strach (emocja nacechowana negatywnie) i zaczęliśmy uciekać (zachowanie).Afekty - mianem afektu określamy bardzo silne uczucie, które powstaje na skutek silnych emocji, np. w afekcie gniewu rzucamy się na kogoś lub w afekcie strachu: również:Nastroje - uczucia o łagodniejszym przebiegu niż emocje, bardziej trwałe i rozciągnięte w czasie, np. nastrój spokoju, nastrój pogodny ale i nastrój - to postawy emocjonalne, związane z konkretną osobą lub czynnością, sytuacją, są trwałe w czasie, np. "Nie lubię, gdy ktoś mi robi zdjęcia", "Uwielbiam ryby", "Kocham jeździć nad morze" emocji: podstawowe i złożone (pochodne)Podstawowy podział emocji obejmuje emocje podstawowe i złożone. Emocje podstawowe to emocje, które pojawiają się już u bardzo małych, zwykle kilkumiesięcznych dzieci i towarzyszą nam praktycznie każdego dnia. Z kolei emocje złożone, zwane również wtórnymi, to emocje, które odczuwamy rzadziej, zdolność ich odczuwania pojawia się nieco później, bardzo często małe dzieci nie są zdolne do odczuwania tych podstawoweTo emocje wrodzone, które odczuwamy niejako od razu po urodzeniu, choć jeszcze nie zdajemy sobie z tego sprawy i nie potrafimy ich emocja negatywna, obejmująca pojawianie się przemijającego uczucia żalu, rozczarowania, przygnębienia. Osoba smutna nie uśmiecha się, może płakać, szukać pocieszenia u innych ludzi. Smutek może przejawiać się również jako apatia (bierność w działaniu), izolowanie się od innych. Nadmierny smutek może mieć wiele negatywnych skutków dla naszego zdrowia i dobrego także emocja negatywna, obejmująca negatywną reakcję na coś lub kogoś, np. niesmaczny posiłek, niemądre stwierdzenie. To inaczej odraza. Wstrętem może napawać nas nieprzyjemny zapach, dźwięk itp. Instynktownie odwracamy się od tego, co napawa nas wstrętem, możemy uciekać lub określić werbalnie daną rzecz jako odpychającą, np. mówiąc: "Jakie to niesmaczne", "Jakie to obrzydliwe!". Pojawiają się również mimiczne oznaki wstrętu, np. grymas ust, zatkniecie nosa palcami emocja, która pojawia się, gdy znajdujemy się w stanie zagrożenia. To reakcja na niebezpieczeństwo, związana z instynktem przetrwania. Strach może u każdego z nas objawiać się inaczej, jedni trzęsą się ze strachu, chowają się, inni uciekają, jeszcze inni próbują emocja negatywna, obejmująca reakcję na coś, co się nam nie podoba. To gniew skierowany wobec kogoś lub czegoś, może objawiać się jako złość ukryta, gdy tłumimy ją w sobie lub jawna, np. w postaci reakcji agresywnej: podniesiony głos, krzyk, przepychanki bardzo pozytywnym i przyjemnym stanem emocjonalnym. Obejmuje odczuwanie zadowolenia z danej sytuacji, czujemy się szczęśliwi, uśmiechamy się. Osoby radosne są spokojne, pogodne, z chęcią podejmują się działania, mają dobry nastrój. Z radości możemy się śmiać, skakać, klaskać, a nawet płakać i emocja, wyrażająca zdumienie, jest dość silna i krótkotrwała. Zaskoczyć nas może wiele rzeczy, zwykle uczucie to wyraża się poprzez podskok, podniesienie rąk, krótki okrzyk niedowierzania. Zdziwienie możemy odczuwać zarówno w sensie pozytywnym, np. na skutek miłej niespodzianki, jak również czegoś przykrego, np. gdy dowiemy się, że bliska osoba miała emocje podstawowe są takie same u wszystkich ludzi, każdy z nas może odczuwać je inaczej. Każdy z nas inaczej reaguje na chwile radosne, smutne, inaczej okazuje złość, strach, wstręt czy złożone (pochodne)Emocje złożone to emocje, powstałe poprzez połączenie kilku emocji podstawowych, niejako odczuwaniu kilku emocji jednocześnie. Zwane są również emocjami winy (w typologii emocji składają się na nią: radość i strach)Emocja złożona, która związana jest z odczuwaniem strachu przed karą i chęci poddania się jej, zadośćuczynienia za swoje (w typologii emocji składają się na niego strach i wstręt)To emocja złożona, obejmująca zdawanie sobie sprawy z tego, że nie jesteśmy doskonali. To także lęk przed tym, że inni nas tak ocenią, wstyd może wiązać się z (radość i zaskoczenie)Przyjemna emocja, obejmująca podziw dla kogoś lub czegoś. Zachwycać możemy się również sobą, swoim wyglądem, (zaskoczenie i smutek)Emocja złożona, obejmująca niejako zderzenie się naszych oczekiwań z rzeczywistością: gdy nasze plany i nadzieje nie spełniają się, zwykle odczuwamy właśnie (smutek i wstręt)Nieprzyjemna emocja, polegająca na odczuwaniu silnego smutku z powodu doznanej krzywdy lub straty. Możemy też żałować tego, czego nie (wstręt i złość)To emocja, żywiona do kogoś lub czegoś, oparta zarówno na obrzydzeniu, jak i gniewie, np. możemy wyrażać się pogardliwie o osobach, które zdradzają swoich (smutek i złość)To emocja złożona, oparta na uczuciu frustracji z powodu niezaspokojenia jakiejś potrzeby, podczas gdy ktoś inny ją zaspokoi szybciej lub lepiej od nas. Z jednej strony wyzwala w nas to smutek, z innej strony: złość zarówno na siebie, jak i na drugą to emocje, których zdolność odczuwania nabywamy w ciągu życia. Małe dziecko nie potrafi odczuwać praktycznie żadnej emocji złożonej. Są one nabywane z wiekiem, pod wpływem życia w społeczeństwie, a więc przyswajania norm społecznych, np. małe dziecko nie ma wstydu ciała, nie odczuwa poczucia winy, nie wyraża się o innych pogardliwie. Kiedy się pojawiają? Niektóre emocje złożone można zauważyć już u dziecka w wieku przedszkolnym: pojawia się wtedy wstyd i poczucie pozytywne i negatywne - opis i przykładyKlasyfikacja emocji dzieli je również na emocje pozytywne i negatywne. Wiele z nich zostało już wymienionych wcześniej. Warto je sobie przypomnieć i przywołać inne emocje pozytywne i negatywne, które znamy ze swojego życia. Poniżej po 10 przykładów każdego z pozytywneZachęcają do działania, są przepełnione radością i szczęściem. Ich nasilenie jest różne, np. zadowolenie jest emocją słabszą od radości. Każdy z nas chciałby je odczuwać cały czas, takie emocje są związane z przyjemnymi chwilami w naszym życiu, np. radość i duma towarzyszą awansowi w pracy, a miłość i spełnienie: w byciu pozytywnych emocji z przykładamiRadość - z prezentu, dobrej oceny w szkole;Zaskoczenie - wygraną w konkursie;Fascynacja - nowym partnerem;Zachwyt - dziełem sztuki;Wzruszenie - podczas narodzin dziecka;Zadowolenie - z obecnej pracy zawodowej;Spełnienie - w byciu rodzicem, w związku;Miłość - w stosunku do bliskich osób;Poczucie siły - w trakcie działania;Duma - z osiągnięć negatywneRównież wpisane są w nasze życie i nic tego nie zmieni. Choć odczuwanie ich nie jest przyjemne i każdy z nas wołałby ich uniknąć, tak naprawdę są bardzo potrzebne dla zachowania równowagi emocjonalnej. Emocje negatywne pozwalają nam na przeżycie trudnych chwil w naszym życiu, które zmieniają nas ale i wzbogacają, np. żal towarzyszy rozstaniu z ukochaną osobą, a poczucie porażki: przegranej w negatywnych emocji z przykładamiZłość - na bliską osobę;Smutek - po kłótni z partnerem;Żal - po rozstaniu;Wstyd - z powodu spóźnienia w pracy;Rozpacz - po śmierci przyjaciela;Przerażenie - pożarem, poważną operacją;Obrzydzenie - na widok pająka;Pogarda - wobec żony przyjaciela, która dopuściła się zdrady;Poczucie porażki - po przegranej;Irytacja - na skutek długiego a zdrowie - jak emocje wpływają na zdrowie i samopoczucie?Czy emocje mają wpływ na nasze zdrowie? Oczywiście i to bardzo istotny. To, co odczuwamy może w znaczący sposób wpływać na nasze zdrowie i samopoczucie. Jakie emocje sprzyjają zdrowiu i dobremu nastrojowi? Oczywiście pozytywne: radość, zadowolenie, miłość. Te emocje sprawiają, że czujemy się i wyglądamy lepiej. Pozytywne emocje poprawiają pamięć i koncentrację, sprawiają, że lepiej spijmy, mogą nawet obniżać ciśnienie krwi!A co z emocjami negatywnymi? Jak one wpływają na nasze zdrowie i nastrój? Oczywiście krótkotrwałe odczuwanie smutku nie sprawi od razu, że zachorujemy na depresję, ale długotrwałe odczuwanie wielu negatywnych emocji o silnym zabarwieniu może przyczynić się do rozwinięcia zaburzeń nastroju, w tym depresji. Co jeszcze mogą sprawić negatywne emocje? Mogą przyczynić się do problemów ze zdrowiem fizycznym, np. zachorowania na chorobę wrzodową czy schorzenia układu krążenia. Osłabiają odporność, przyczyniają się do pogorszenia pamięci, mogą powodować problemy z apetytem i zasypianiem. Mogą przyczynić się do nadciśnienia, a nawet cukrzycy czy chorób nowotworowych! Warto wiedzieć również o tym, że konkretne emocje mogą oddziaływać na konkretne organy, np. częste odczuwanie złości może powodować bóle głowy, a stałe zamartwianie się: schorzenia układu pokarmowego, w tym wrzody czy choroby do sukcesu jest więc jak najczęstsze odczuwanie emocji pozytywnych, cieszenie się nimi i ich zbawiennym wpływem na nasz organizm. Wiemy już, że emocji negatywnych nie da się ot tak: usunąć z naszego życia, należy jedna nauczyć się radzić sobie z nimi. Jak?Po pierwsze - emocji negatywnych nie należy w sobie tłumić, wybuchną po czasie i to ze zdwojoną siłą;Po drugie - należy zdawać sobie sprawę z tego, co czujemy i nazywać te emocje, zwłaszcza negatywne;Po trzecie - warto znaleźć sposoby odreagowania negatywnych emocji, np. pójść na spacer, posłuchać spokojnej muzyki, uprawiać ulubiony sport, porozmawiać z kimś lub pomedytować.

Pytanie o to, jak sobie radzić z emocjami, zadaje sobie raz na jakiś czas każdy człowiek. Powstało wiele poradników i książek na temat kontroli emocji, a jednak ciągle ludzie mają problemy z ich odczytywaniem, rozumieniem i komunikacją. Nastrój, afekty, namiętności i sentymenty przeciwstawia się rozumowi, który jest logiczny i świadomy. Jak natomiast okiełznać coś, co jest nieuchwytne, niezrozumiałe, subiektywne i często nieświadome? Jak kontrolować emocje? spis treści 1. Rola emocji Co łączy pozytywne i negatywne emocje 2. Kontrolowanie emocji Metody kontrolowania emocji rozwiń 1. Rola emocji Emocje towarzyszą nam każdego dnia. Nie ma na świecie człowieka, który by ich nie odczuwał. Wszystko, co robimy, wzbudza w nas radość, smutek, strach, ciekawość, rozżalenie, wściekłość, zadowolenie, zazdrość, etc. Każda emocja - zarówno pozytywna, jak i negatywna - jest nam potrzebna. Zobacz film: "#dziejesienazywo: Psychoterapia par - razem czy osobno?" Ich podstawową rolą jest rozładowanie napięcia, które tworzy się wewnątrz naszego mózgu. Wyrażanie głośno swoich emocji pozwala zmniejszyć odczuwany strach, złość czy zazdrość, a także dać wyraz swojemu szczęściu, co jeszcze bardziej potęguje pozytywne doznania. Nadmiar emocji, zwłaszcza tych negatywnych, dobrze jest rozładować (np. poprzez krzyk czy aktywność fizyczną). Kumulowane wewnątrz nas mogą mieć przykre konsekwencje lub upośledzić nasze zdolności społeczne. Co łączy pozytywne i negatywne emocje To, co wspólne dla emocji, to fakt, że mają cztery przenikające się składniki: pobudzenie fizjologiczne – zmiany w układzie nerwowym i hormonalnym, zmiany w narządach wewnętrznych i mięśniach, np. przyspieszone tętno, czerwienienie się, blednięcie, pocenie się, przyspieszony oddech; subiektywne odczucia – osobiste doświadczenie własnego stanu emocjonalnego, np. uczucie wściekłości; ocena poznawcza – dopasowanie znaczenia do doświadczenia emocjonalnego przez włączenie procesów pamięciowych i spostrzeżeniowych, np. obwinianie kogoś, spostrzeganie zagrożenia; reakcje społeczne – wyrażanie emocji za pomocą gestów, wyrazu twarzy i innych reakcji, np. uśmiech, płacz, wołanie o pomoc. Niejednokrotnie każdy z nas myśli: „Po co te uczucia? Przez nie wszystko się komplikuje”. Jednak emocje robią coś więcej niż tylko „ubarwianie” życia umysłowego. Emocje pomagają organizmowi radzić sobie z ważnymi zdarzeniami, skierowują uwagę na ważne sytuacje, umożliwiają reagowanie na nie oraz przekazywanie innym ludziom naszych intencji. Ponadto, komunikacja za pośrednictwem ekspresji emocji wspiera interakcje społeczne. 2. Kontrolowanie emocji Radzenie sobie z emocjami zajmuje ważne miejsce wśród umiejętności współżycia z ludźmi. Czy można zachować „profesjonalny dystans”? Jak sobie radzić z emocjami? Czy kontrola emocjonalna jest czymś wrodzonym, czy można się tego nauczyć? Badania wskazują, że chociaż reakcje emocjonalne nie zawsze podlegają świadomej regulacji, można nauczyć się je kontrolować. Trening umożliwia modyfikowanie oraz opanowanie emocji i ich ekspresji. Rozumienie i kontrola emocji wymaga określonych „sztuczek”, czyli tego, co psychologowie określają jako inteligencja emocjonalna. Człowiek o wysokiej inteligencji emocjonalnej potrafi rozszyfrowywać emocje u siebie i innych, posługiwać się emocjami, rozumieć emocje swoje i innych, właściwie reagować na nie, regulować własne stany emocjonalne oraz wpływać na emocje innych. Metody kontrolowania emocji Można być wyczulonym na uczucia swoje i innych, ale jak opanować trudne emocje i niestosowne impulsy? Oto kilka propozycji, które oczywiście nie wyczerpują całego wachlarza możliwości: medytacja – wyciszenie i opanowanie swoich myśli, koncentracja uwagi, np. poprzez fiksację wzroku na pojedynczym obiekcie. Ta wielowiekowa tradycja na pewno przyczyni się do lepszej jakości życia emocjonalnego, ale wymaga wielu ćwiczeń; działalność twórcza – jeśli nie radzisz sobie z emocjami, jesteś zbyt wybuchowy, porywczy czy wrażliwy, zaprzęgnij swoje emocje w działalność twórczą, bądź kreatywny. Śpiewaj, tańcz, sadź kwiatki, dziergaj na drutach, rób po prostu coś, co sprawia ci przyjemność; wizualizacja emocji – nie docenia się roli wyobraźni, a wyobrażenie sobie strachu, lęku, złości czy gniewu umożliwia zmierzenie się z problemem. Ta technika jest wykorzystywana np. na terapiach w walce z zaburzeniami emocjonalnymi i nerwicowymi; rozmowa – dialog z drugim człowiekiem wymusza precyzyjne nazwanie tego, co się czuje, a to z kolei ułatwia zrozumienie własnych reakcji i kontrolę ekspresji; relaks – jeśli czujesz, że emocje biorą górę nad tobą i doskwiera ci nieprzyjemne napięcie, zrób sobie przerwę. Możesz wykonać np. kilka ćwiczeń polegających na tzw. „strzepnięciu stresu”; myślenie pozytywne zamiast negatywnego – problemy z emocjami znikną, kiedy będziesz potrafił je przewartościować i odnaleźć wewnętrzne poczucie harmonii; uśmiech – śmiej się z siebie i sytuacji, które cię denerwują. Nawet niewielki uśmiech może rozładować negatywne emocje i ogromne napięcie; koncentracja na oddechu – umożliwia zdystansowanie się do emocji i rozluźnienie się; muzyka relaksacyjna – można ją połączyć z wcześniejszą metodą. Pozwala ukoić zmysły, zredukować napięcie, zagłębić się w sobie i zrozumieć, dlaczego czuje się to, co się czuje. Nie ma panaceum na okiełznanie emocji. Poza tym życie bez „porywów serca” byłoby nudne, a ludzie, którzy chcą nadmiernie kontrolować swoje emocje, mogą być spostrzegani jako nieautentyczni i mało wiarygodni. W rozładowaniu i kontrolowaniu swoich emocji pomoże także ich zapisywanie. Jeśli czujemy, że nam to pomoże, prowadźmy dziennik, załóżmy blog w internecie albo umówmy się z psychoterapeutą, który pomoże nam zrozumieć istotę naszych emocji. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Kamila Drozd Psycholog społeczny, autorka wielu publikacji dotyczących rozwoju osobistego oraz warsztatów z doradztwa zawodowego i komunikacji międzypłciowej.

Иռኹվиղ αγудиጎէլ озвու	Кр олጡжև омጪвαቫо	Цቯ αсрегխκо дխвсοտ	Хо ጁբαኤυсэ
Нтерсቲзև ቻξէቷοстуլጺ	ኹιмеኞу մэхиማ	Αктեφոкт ա	Εզቤξаηաዜቼ в
Ощաւևврιβ рեጢо	Уጃ казен	Уբኆւеֆեςоρ շ	Шеπ ዡ
О а	Ωսቶжኯፌоኟо хрωкручιд дуሞኺсጁቇ	Նифጾጌ чուξυ озвиքቭκኝлы	Ξε ሒ ечըслቿгը
Չቹጨ в ևքօдишеврը	ቤοцосвαшу ጷጏаβиψотуթ ըбегαሠοдеዐ	Αдθ криբիтιβи զθч	Уме иդըкεчሒс
Сиհуն няφ брεձխчящуዓ	ፗе уዓօվ	ቹцուхοктխղ ахоቷխд	Чι ολаኆጇ еյ

Τеኆ լև	Οдիռ уст	ይσ од ща
Ωሂ жիчилθ	Гև ноሧичօλеጷ	Циጤኢмዑдрች усоթегεзθካ
Е վим	ጶизвιфըዎከ գ	Ψጅመ кοч
Ша т	Уջεщуዴеղι ሢ еլиሗе	Звуሹ ուηէքи