Dwie trzecie żołnierzy rosyjskich to ochotnicy. Pozostała jedna trzecia to poborowi, co oznacza, że zostali zmuszeni do walki Pojawiły się liczne doniesienia, że rosyjscy żołnierze odmawiali wykonywania rozkazów, a nawet odchodzili ze swoich jednostek Pożywienie stanowi kolejny problem dla rosyjskich żołnierzy Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu Poniżej znajduje się transkrypcja zamieszczonego reportażu wideo Mark Cancian, emerytowany pułkownik Korpusu Piechoty Morskiej: Oczekiwano, że rosyjskie wojsko poradzi sobie całkiem nieźle, a jednak jak dotąd nie wydaje się, by radziło sobie zbyt dobrze na poziomie taktycznym lub operacyjnym. Narrator: Większość sił rosyjskich wycofała się z Kijowa, ale niektóre mocarstwa zachodnie nadal obawiają się tego, co planuje Putin. Mark: Rosja to wciąż potęga nuklearna. Narrator: Gdzie więc Rosjanie nie radzą sobie dobrze? I jakich nowych informacji dowiedzieliśmy się o ich wojsku? Czytaj także w BUSINESS INSIDER Mark Cancian jest emerytowanym pułkownikiem Korpusu Piechoty Morskiej i ekspertem w dziedzinie operacji wojskowych. Bada rosyjską armię od czasów zimnej wojny. W ciągu ostatniej dekady Rosja była zaangażowana w kilka konfliktów, które sprawiły, że jej wojsko wyglądało na potężne i skuteczne, a także bezwzględne. Narrator: Tym razem sprawy potoczyły się inaczej, niż Mark oczekiwał. Mark: Rosjanie prowadzili tę operację przy bardzo ograniczonych środkach. W 2014 r., gdy Rosjanie przejęli Krym, zrobili to szybko i dość skutecznie. W Syrii natomiast byli brutalni oraz efektywni. Spodziewaliśmy się więc, że ich działania w Ukrainie będą równie skuteczne. Ile Rosja wydaje na wojsko Narrator: W latach 2015-2020 Rosja wydawała na swoje wojsko średnio 65 mld dolarów rocznie. W tym samym okresie Stany Zjednoczone wydały ponad 10 razy więcej. Kreml skupia się przede wszystkim na ciężkiej artylerii, która ma niszczyć miasta i determinację żołnierzy. Kładą szczególny nacisk na pociski batalistyczne. Iskander jest zdolny do przenoszenia głowic jądrowych oraz konwencjonalnych. Mark: Używają ich do atakowania celów w Ukrainie. Charakteryzują się wysoką precyzją. Narrator: W 2019 r. Rosja podała, że ma 136 takich systemów pocisków. Mark: Mają ograniczone zapasy. Wychodzi na to, że Rosjanie wykorzystują w tym konflikcie wszystkie swoje możliwości - nawet te nieliczne i ważne jak Iskandery. Narrator: Zapytaliśmy też Marka o rosyjskie pociski manewrujące. Mark: Rosyjskie pociski manewrujące są raczej starsze. Rosjanie nie mają ich zbyt wiele. Narrator: Oto pocisk manewrujący 3M-54 Kalibr, który jest wystrzeliwany z morza. Mark: Latają niczym bezzałogowy statek powietrzny i są zazwyczaj precyzyjnie naprowadzane. Narrator: Ten pocisk wylądował na pętli autobusowej w Kijowie. Mark mówi, że ten model pojawił się w latach 90. i był stale unowocześniany. Ten pojazd opancerzony Mark potrafi zidentyfikować od razu. Znaleziono go kilka kilometrów od Kijowa. Mark: To samobieżna haubica "Goździk". Wygląda jak czołg, ale nim nie jest. Narrator: Jedną z głównych różnic jest to, że ma większe działa i może strzelać pod większym kątem niż czołg. Ten system rakietowy zwany Grad został opracowany w latach 60. Mark: Wystrzeliwuje 40 rakiet na odległość do 40 km. Nie są one naprowadzane. Mogą być bardzo skuteczne w walce z wojskiem, ale są też bardzo niebezpieczne dla cywilów, ponieważ roznoszą się i nie są zbyt celne. Są jednym z powodów, przez który ostrzeliwane są obiekty cywilne. Narrator: Trudno jest stwierdzić, która broń spowodowała jakie szkody. Sceny takie jak ta pokazują jednak, że niektóre obiekty cywilne w Ukrainie zostały całkowicie zniszczone. Dowiedzieliśmy się, że Rosjanie dysponują szeroką gamą dronów, w tym rosyjskim dronem Orion. Mark: Wygląda na to, że jest to dron zwiadowczy. Dron lokalizuje cel, a strzelec go atakuje. Byłoby to niezwykle pomocne dla Rosjan, ponieważ do tej pory nie byli zbyt dobrzy w zwiadzie. Często wpadali w zasadzki i byli zaskakiwani. Narrator: Rosja korzysta w Ukrainie z około 300 nowoczesnych samolotów bojowych, w tym SU-34 z podwójnym usterzeniem ogonowym, które pomaga zmieniać kierunek lotu pod dużym kątem. Rosja rozmieściła je w północno-wschodniej części Ukrainy. Mark: Jest to stosunkowo nowoczesny samolot. Może pełnić rolę myśliwca oraz zrzucać bomby. Narrator: Natomiast samolot SU-24 jest stary. Mark: SU-24 to samolot myśliwsko-bombowy o zmiennej geometrii skrzydeł. Może latać nisko i szybko. I co ciekawe jest używany zarówno przez Ukraińców, jak i Rosjan. Można go poznać po pojedynczym usterzeniu. Narrator: Eksperci twierdzą jednak, że Rosja dysponuje ograniczoną liczbą precyzyjnie naprowadzanej broni powietrznej. Lata działań bojowych w Syrii uszczupliły jej zapasy, co może oznaczać, że większość samolotów dysponuje jedynie niekierowanymi bombami i rakietami. Innym powodem, przez który rosyjskie siły powietrzne nie radzą sobie najlepiej, jest fakt, że ich piloci mają około 120 godzin ćwiczeń praktycznych rocznie, czyli znacznie mniej niż ich zachodni odpowiednicy. Eksperci twierdzą, że trudno jest im wykorzystać te samoloty w strefie konfliktu. Rosja twierdzi, że w trakcie tej wojny po raz pierwszy użyła nowego pocisku Ch-47M2 Kindżał, wysadzając duży podziemny magazyn broni w zachodniej Ukrainie. Według Rosjan Kindżał może uderzyć w cel oddalony nawet o 2000 km i jest hipersoniczny, co oznacza, że może lecieć z pięciokrotną prędkością dźwięku. Może też przenosić głowice nuklearne. I choć Rosja nie użyła broni jądrowej, przeprowadziła ćwiczenia z użyciem swoich sił jądrowych. Widać je na filmie opublikowanym przez rosyjskie Ministerstwo Obrony na kilka dni przed inwazją. Według Marka armia Putina nie powiedziała ostatniego słowa. Mark: Angażują dodatkowe siły. Widzimy też wzmożoną aktywność lotniczą i więcej dronów. Problemy Rosji Narrator: Rosyjskie wojsko ma jednak pewne problemy. Żołnierze pozostawiają na polu bitwy znaczne zasoby, na przykład zapasy. Tutaj widzimy ukraińskich żołnierzy, którzy znaleźli porzucone rosyjskie czołgi. A na tym filmie zamieszczonym na Twitterze widzimy ukraińskich rolników holujących rosyjskie pojazdy opancerzone. Podobnie było w tym przypadku. Dlaczego zostały porzucone? Mark: Niemal na pewno zabrakło im paliwa. Po przechwyceniu pewnie okazuje się, że są uszkodzone. Nie widzimy tego jednak na nagraniach. Narrator: Rosjanie używają również niezaszyfrowanych środków łączności, takich jak smartfony i radiotelefony typu push-to-talk. A także gałęzi drzew, by ukryć swoje pojazdy, jak na tym zdjęciu zamieszczonym na Twitterze przez organizację Ukraine Weapons Tracker. Pożywienie stanowi kolejny problem. Spójrzcie na te daty ważności. Mark: Te racje żywnościowe straciły ważność w 2015 r. Narrator: Dwie trzecie żołnierzy rosyjskich to ochotnicy. Pozostała jedna trzecia to poborowi, co oznacza, że zostali zmuszeni do zaciągnięcia się do wojska. Rosja wymaga, aby wszyscy mężczyźni w wieku od 18 do 27 lat zgłosili się do poboru. Eksperci twierdzą jednak, że poborowi są często źle wyszkoleni i mają niskie morale. Pojawiły się liczne doniesienia, że rosyjscy żołnierze odmawiali wykonywania rozkazów, a nawet odchodzili ze swoich jednostek. W związku z tym wysocy rangą oficerowie przenosili się na linię frontu i byli narażeni na ataki. Ukraina twierdzi, że do tej pory zabiła co najmniej sześciu ważnych rosyjskich generałów, co jest niezwykle wysoką liczbą wśród oficerów wyższego szczebla. Kreml przyznał się do śmierci tylko trzech z nich. Rosja ma jednak znacznie większe siły. Ma 850 000 żołnierzy w czynnej służbie. To cztery razy więcej niż Ukraina, która ma około 200 000 żołnierzy. Dowiedzieliśmy się również, jakie przesłanie wysyłają rosyjskie wojska do swoich obywateli w związku z symbolami, które pojawiają się na filmach publikowanych przez rosyjskie Ministerstwo Obrony. Oto samochody ciężarowe marki ZiŁ. Są używane przez wojsko od czasów radzieckich. To, co rzuca się w oczy, to litery "Z" na nich. Mark: "Z" to najczęstszy symbol, ale widzieliśmy też "V" i kilka innych. Ukraińcy mówią, że oznaczają one, do kogo należy pojazd lub skąd pochodzi. Interesujące jest to, że Rosjanie uznali literę "Z" za symbol poparcia dla wojny. Litera ta pojawia się w różnych miejscach. Narrator: Oto zdjęcie rosyjskiego gimnastyka z literą "Z" na piersi. Mark: Myślę, że będzie ich więcej, ponieważ rząd rosyjski podkreśla nacjonalistyczne elementy konfliktu. Rosjanie mówią, że "Z" oznacza zwycięstwo. Narrator: Powracają też sowieckie flagi. Mark: Nawiązują do czasów Armii Czerwonej, która była znacznie liczniejsza i zwyciężyła w II wojnie światowej, nazywanej przez Rosjan Wielką Wojną Ojczyźnianą. Jest to również powrót do czasów, gdy Rosja była supermocarstwem, co również ma wpływ na Putina, który z nostalgią wspomina tamte czasy. Narrator: W tej wojnie straty jednak szybko rosną. Ukraina twierdzi, że zabiła ponad 15 000 rosyjskich żołnierzy, ale do 25 marca Rosja przyznała się do utraty jedynie 1300 żołnierzy. Tłum. Piotr Nalazek